• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Citaat
• Bronnen

Kader Abdolah

Profiel

Achternaam: Abdolah
Voornaam: Kader
Geboren: 12-11-1954
Te: Arak (Iran)
Pseudoniem(en): Kader Abdolah is het pseudoniem van Hossein Sadgadi Ghaemuraghami Farahani. Hij schrijft wekelijks een column in 'De Volkskrant' onder het pseudoniem Mirza. Mirza is in het Perzisch 'kroniekschrijver' én het is de naam van zijn overleden vader. Het pseudoniem Kader Abdolah gebruikte hij al in Iran voor twee illegale verhalenbundels. Kader en Abdolah waren twee vrienden van de schrijver die vielen in het studentenverzet tegen de sjah.

Werk

Proza

• Wat willen de Koerden zeggen (Teheran, 1980)
• De adelaars (verhalen) (1993)
• De meisjes en de partizanen (verhalen) (1995)
• De reis van de lege flessen (1997)
• Mirza (columns) (1998)
• Ver weg van daar (1999)
• Spijkerschrift: notities van Aga Akbar (2000)
• De koffer (Overijssels boekenweekgeschenk 2001)
• Een tuin in zee (columns) (2001)
• Alle verhalen (2002)
• De koning (2002)
• Kélilé en Demné (2002)
• Sophia's droë vrugte (2002)
• Portretten en een oude droom (2003)
• Karavaan (columns) (2003)
• Cahier U (met Brody Neuenschwander) (2005)
• Het huis van de moskee (2005)
• Seijed (2006)
• De droom van Dawoed (heruitgave van 'Portretten en een oude droom') (2006)
• De Man (nieuwjaarsgeschenk) (2007)
• De koe (heruitgave van 'Kélilé en Demné') (2007)
• Ter nagedachtenis van ... (bibliofiel) (2007)
• Rode wijn (De adelaars/De meisjes en de partizanen) (2008)
• De boodschapper (2008)
• (Kind of) blue (bibliofiel) (2009)
• Dit mooie land: Mirza-columns uit de Volkskrant (2009)
• Hekajat (2010)
• De kraai (boekenweekgeschenk 2011)
• In de polder: 15 jaar Mirza (columns) (2011)
• De koning (2011)
• Zeesla en de lepels van Alice: een reis door de geest van Nederlandse ondernemers en uitvinders (2012)
• Dawoed (2014)
• Papegaai vloog over de IJssel (2014)
• Salam Europa! (2016)
• het gordijn (2017)
• Het pad van de gele slippers (2018)
• Farao van de Vliet (2019)
• Op zoek naar Ramona (2021)
• Voordat het laat wordt (2024)

Overige non-fictie

• Dora Dolz (catalogus, met anderen) (2001)
• Kader Abdolah, Brody Neuenschwander (t.g.v. ABC2004, Antwerpen Boekenstad) (2004)
• Een verslaggever in Washington (met anderen) (2007)
• Een gouden handdruk voor Du Perron (jaarwisselingsgeschenk) (2008)
• Vuurdief: schrijvers over hun uitgever (met anderen) (2014)

Vertalingen/bewerkingen:

• Kader Abdolah vertaalde samen met Paul Gellings poëzie van de Perzische dichter Ahmed Zsjamlo.
• Kélilé en Demné (2002)
• Shel Silverstein, Het verhaal van oom Shelby over Lafcadio, de leeuw die terugschoot (met Bahar Abdolah) (2006)
• De Koran (2008)
• 1001 nacht. een hervertelling (2020)

Vertaald:

• Les jeunes filles et les partisans Franse vertaling van 'De meisjes en de partizanen' door Anne-Marie de Both-Diez) (1999)
• Die Reise der leeren Flaschen (Duitse vertaling van 'De reis van de lege flessen' door Christiane Kuby) (1999)
• El viaje de las botellas vacías (Spaanse vertaling van 'De reis van de lege flessen' door Andrea Morales Vidal) (1999)
• Il viaggio delle bottiglie vuote (Italiaanse vertaling van 'De reis van de lege flessen' door Elisabetta Svaluto Moreolo) (2001)
• Le voyage des bouteilles vides (Franse vertaling van 'De reis van de lege flessen' door Anne-Marie de Both-Diez) (2001)
• Spikerskrift: Aqa Akbars nedtegnelser (Noorse vertaling van 'Spijkerschrift' door Guro Dimmen) (2002)
• Duga plovidba praznih flasa (Bosnische vertaling van 'De reis van de lege flessen' door Goran Saric) (2002)
• Scrittura cuneiforme: appunti di Aga Akbar (Italiaanse vertaling van 'Spijkerschrift' door Elisabetta Svaluto Moreolo) (2003)
• Die geheime Schrift: die Notizen des Agha Akbar (Duitse vertaling van 'Spijkerschrift' door Christiane Kuby) (2003)
• Cunéiforme: notes d'Aga Akbar (Franse vertaling van 'Spijkerschrift' door Isabelle Rosselin) (2003)
• Kileskrift (Deense vertaling van 'Spijkerschrift' door Tim Kane) (2004)
• Werk van Kader Abdolah in 'Zeleni volk in bakreni dan: antologija sodobne nizozemske kratke proze' (Slovenië) (2004)
• Sokolovi (Bosnische vertaling van 'De meisjes en de partizanen' door Goran Saric) (2004)
• Dawuds Traum (Duitse vertaling van 'De droom van Dawoed' door Christiane Kuby) (2005)
• Calila e Dimna (Italiaanse vertaling van 'Kelilé en Demné' door Elisabetta Svaluto Moreolo) (2005)
• My father's notebook (Schotse vertaling van 'Spijkerschrift' door Susan Massotty) (2006)
• El reflejo de las palabras (Spaanse vertaling van 'Spijkerschrift' door Diego Puls Kuipers) (2006)
• Das Haus an der Moschee (Duitse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Christiane Kuby) (2007)
• Huset ved moskeen (Noorse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Birthe Lundsgaard) (2007)
• Camideki ev (Turkse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Firuzan Gürbüz) (2008)
• La casa de la mezquita (Spaanse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Marta Arguilé Bernal) (2008)
• Sendebudet Muhammad; En vandring gjennom Koranen (Noorse vertaling van 'De boodschapper' en 'De Koran' door Guro Dimmen) (2009)
• Kuca imama (Bosnische vertaling van 'Het huis van de moskee' door Goran Saric) (2009)
• To spiti tou temenous: muthistórema (Griekse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Giannes Ioannides) (2009)
• Dom pri mesite (Slowaakse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Adam Bzoch) (2009)
• Mohammad, der Prophet (Duitse vertaling van 'De boodschapper' door Christiane Kuby) (2009)
• A mecset ura (Hiongaarse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Wekerle Szabolcs) (2009)
• Dzamijska kuca (Servische vertaling van 'Het huis van de moskee' door Ivana Scepanovic) (2009)
• The house of the mosque (Schotse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Susan Massotty) (2010)
• Wo fuqin de biji = Cuneiform (Chinese vertaling van 'Spijkerschrift' door Yuan Pan) (2010)
• Sändebudet: en berättelse (Zweedse vertaling van 'De boodschapper' door Ingrid Wikén Bonde) (2010)
• Talo moskeijan vieressä (Finse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Sanna van Leeuwen) (2011)
• Dum u mesity (Tsjechische vertaling van 'Het huis van de moskee' door Lucie Smolka Fruhwirtová) (2011)
• 'De Boodschapper' verscheen in 2011 in het Perzisch.
• Cami evi (heruitgave van de eerdere Turkse vertaling van 'Het huis van de moskee') (2012)
• Kongen (Noorse vertaling van 'De koning' door Guro Dimmen) (2012)
• Kaštata na džamijata (Bulgaarse vertaling van 'Het huis van de moskee' door Nikolina Sirakova) (2012)
• Kralj (Bosnische vertaling van 'De koning' door Goran Saric) (2014)
• Da ba zha (Chinese vertaling van 'Het huis van de moskee') (2014)
• In het Engels vertaald werk van Kader Abdolah in 'Sammlung Weltensand' (2015)
• The messenger: a tale retold (Engelse vertaling van 'De boodschapper: een vertelling' door Niusha en Nouri Nighting) (2016)
• The Qur'an: a journey (Engekse vertaling van 'De Koran' door Nouri en Niusha Nighting) (2016)
• Kral (Turkse vertaling van 'De koning' door Mürset Topcu) (2016)
• El rey (Spaanse vertaling van 'De koning' door Gonzalo Fernández Gómez) (2016)
• Un papagayo voló sobre el rio IJssel (Colombiaanse uitgave van 'Papegaai vloog over de IJssel', vertaald door catalina Ginard Féron) (2018)
• Salam Evropa! (Bulgaarse vertaling van 'Salam Europa!' door Nikolona Sirakova) (2018)
• Le messager (Franse vertaling van 'De boodschapper' door Anne-Lucie Voorhoeve en Françoise Antoine) (2018)
• Kukata na dzamijata (Macedonische vertaling van 'Het huis van de moskee' door Eli Pujovka) (2019)
• Ol sentiero delle babbucce gialle (Italiaanse vertaling van 'Het pad van de gele slippers' door Elisabetta Svaluto Moreolo) (2020)

Kader Abdolah schreef een voorwoord voor

• Ronald Bos en Adriaan Krabbendam (samenstelling), Een dansje in de regen: 14 verhalen over Nederland (2008)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Kader Abdolah schreef tijdens zijn studie voor een illegaal blad.
• Kader Abdolah schrijft wekelijks een column in 'De Volkskrant' onder het pseudoniem Mirza.
• Kader Abdolah publiceerde in 'Wereldwijd/Bijeen', 'Annalen van het Thijmgenootschap', 'Het Laatste Nieuws', 'Ons Erfdeel', 'Nachtschade', 'Jaarboek De Balie', 'Libelle', 'HP/De Tijd'.

Over Kader Abdolah

• Massoud Wala: 1 hoofdstuk over Kader Abdolah in 'Uitgelezen 14' (1995)
• J. Heymans, 'Sprong over de IJssel: over en met Paul Gellings, Kester Freriks, Renée van Riessen, Kader Abdolah, Marcel Möring, Guus Middag, Marc Reugebrink, Stephan Sanders, Jaap Scholten en Oscar van den Boogaard' (1997)
• Een bijdrage over Kader Abdollah in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Ton Brouwers (november 1997)
• 1 hoofdstuk: 'Wie weg is, is weg. Lessuggesties bij verhalen van Kader Abdolah' door Carien Bakker & Maeike Bosma in 'De Literatuurmuur. Ideeën uit Moer', samengesteld door Ilse Bolscher en Mirjam Tuinder (1999)
• Odile Heynders en Bert Paasman, 'De ziel van dit volk komt goed in gedichten naar voren, maar in proza niet' - Een interview met Kader Abdolah op 18 oktober 1999' in 'Literatuur' (november/december 1999)
• Een hoofdstuk over 'De reis van de lege flessen' in 'Literaire smaakmakers. Uitgevers en hun favoriete boeken' van Ed van Eeden (2000)
• 1 hoofdstuk over Kader Abdolah in 'Schrijvers in Overijssel: De plaats, de plek' van J. Heymans (2000)
• Een hoofdstuk over Kader Abdolah: 'Perzische liefde voor jonge sla' in 'Jaren van verbeelding' (2002) van Jan Paul Bresser.
  
• Een hoofdstuk over Kader Abdolah in 'Kunsten in beweging 1980-2000' van Rosemarie Buikema en Maaike Meijer (2004)
• Een hoofdstuk: 'Ik was bang dat de Irakezen de Amerikanen dansend met vlaggetjes zouden verwelkomen' in 'Gouden woorden' van Gerrit Komrij (2005)
• Paul Gellings, 'Kader Abdollah. Een jongetje dat huilt aan de IJssel' in 'Sporen van schrijvers en dichters in Overijssel en Gelderland' (2006)
• Een bespreking van 'Spijkerschrift' in 'Lezen en leesclubs' van Inge Drewes (2006)
• 1 hoofdstuk: 'Kader Abdolah - Spijkerschrift' door Ton Brouwers in 'Lexicon van Literaire Werken' (februari 2008)
• Just Enschedé (samenstelling), 'Kader Abdolah: geschreven portret' (t.g.v. boekenweek 2011)
• Een interview: 'Wees niet boos, ik heb uit liefde gedaan' door Karolien Knols in 'Het moet pijnlijk blijven. De mooiste schrijversinterviews' van Frénk van der Linden en Freddy van Thijn (2011)
• 1 hoofdstuk: 'Kader Abdolah - de reis van de lege flessen' door Ton Brouwers in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2011)
• Sjoerd Jeroen Moenandar, 'Verdorven grensplaatsen: ontmoetingen tussen moslims en niet-moslims in de Nederlandse literatuur (1990-2005)' (proefschrift) (2012)
• Sjoerd-Jeroen Moenandar, Depraved borderlands: encounters with Muslims in Dutch literature and the public debate (2013)
• In 'De boekenapotheek - Lees & genees' van Ella Berthoud & Susan Elderkin uit 2013 wordt 'De reis van de lege flessen' van Kader Abdolah besproken als boek bij 'buren, omgaan met'. (De Nederlandse boeken zijn aan de vertaling toegevoegd door Maarten Dessing).
• 1 lemma: 'Abdolah, Kader' in 'Steinz Gids voor de wereldliteratuur' van Jet & Pieter Steinz (2015)
  

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'De meisjes en de partizanen' verscheen in 1997 als Grote letterboek.
• 'De reis van de lege flessen' verscheen in 1997 als Grote letterboek.
• 'De adelaars' van Kader Abdolah verscheen in 1998 als Bulkboek 249.
• Eind augustus 1999 was Kader Abdolah gast in het televisieprogramma 'Zomergasten'.
• 'Spijkerschrift' verscheen in 2001 als Grote letterboek.
• 'De reis van de lege flessen' werd in 2001 uitgegeven in de 'Boektoppers-serie'
• Kader Abdollah schreef een voorwoord voor de vertaling van 'Papa, wat is een vreemdeling?' van de Frans-Marokkaanse auteur Tahar Ben Jelloun.
• Kader Abdolah werkte mee aan 'Veranderend land' van Eddo Hartmann & Marie-José Jongerius (2002)
• 'Kélilé en Demné' verscheen in 2003 als Grote letterboek.
• 'Spijkerschrift' werd in 2004 uitgegeven in de 'Boektoppers-serie'.
• Een gesproken column: 'Ruimte voor de stotteraar' door Kader Abdolah op de Volkskrant-nieuwjaars-CD 'Twaalf columns voor een beter 2007' (2006)
• 'Voetstappen' bevat een keuze uit 'De adelaars' en 'De meisjes en de partizanen' bewerkt door Ria van Adrichem.
• Kader Abdolah noemt in 'Ziezo'tjes. De leukste kinderversjes van Annie M.G. Schmidt' (2007) 'Lodewijk, waar was je?' als zijn favoriete vers.
• 'Spijkerschrift' verscheen als Grote Lijster 2008.
• 'Het huis van de moskee' verscheen in 2008 als Grote letterboek.
• 'De reis van de lege flessen / De boodschapper & de Koran (een selectie) verscheen als Bulkboek in 2009.
• 'Het huis van de moskee' verscheen in 2009 in de 'Boektoppers-reeks'.

• Een portret (oliverf op paneel) van Kader Abdolah door Masoud Gharibi uit 1994 in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• 'De koning' verscheen in 2011 als Grote letterboek.
• 'Het huis van de moskee' verscheen in 2012 als Grote lijster.
• 'Life check: een filosofisch fundament voor zelfinzicht' (3 cd's) (met anderen), op cd 3: 'Hoe ga ik om met de wereld?' door Kader Abdolah (2015)

Literaire prijzen

• Gouden Ezelsoor (best verkochte debuut) 1994 voor 'De adelaars'.
• Charlotte Köhler-stipendium 1995 voor 'De meisjes en de partizanen'.
• 'De reis van de lege flessen' stond op de longlist van de Libris Literatuurprijs.
• ASN-ADO-Mediaprijs 1997 voor 'Mirza'.
• Mundial Award voor zijn landelijke verdiensten op het gebied van internationale samenwerking, vrede en veiligheid.
• Ter gelegenheid van Koninginnedag 2000 werd Kader Abdollah benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw voor zijn inzet op het gebied van literatuur, internationale samenwerking en vrede.
• E. du Perron-prijs 2001 voor 'Spijkerschrift'.
• 'Het huis van de moskee' werd genomineerd voor de NS Publieksprijs 2006.
• Een Franse ridderorde.
• Tijdens de Avond van het boek op 11 maart 2007 werd de top-tien van beste Nederlandstalige boeken aller tijden bekendgemaakt.'Het huis van de moskee' stond op de tweede plaats. Er was een internetstemming aan voorafgegaan waaraan meer dan 15000 mensen meededen.
• 'De boodschapper en de Koran' werd genomineerd voor de NS Publieksprijs 2008.
• Premio Grinzane Cavour voor 'Het huis van de moskee' (2009)
• Eredoctoraat Rijksuniversiteit Groningen (05-06-2009) voor een schrijver 'die willens en wetens tussen twee werelden staat, het milde gezicht van de islam wil laten zien en zo bijdraagt aan het publieke debat over religie in de openbare ruimte'.

Opmerkingen:

• Kader Abdolah groeide op in een streng religieus milieu in Arak, in het noorden van Iran. Zijn vader was tapijtknoper. Kader was de oudste van zes kinderen.
• Kader Abdolah studeerde van 1972 tot 1978 technische natuurkunde aan de universiteit van Teheran.
• Na zijn studie ging hij bij de marine. Hij werkte twee jaar op het vlaggeschip 'Pahlavi's Ship'. Hij is ook directeur geweest van een emballagebedrijf.
• Na de komst van Khomeiny werd hij ontslagen. Hij vluchtte naar Koerdistan en zwierf hier rond. In deze tijd hield hij reisdagboeken bij. Het boek 'Wat willen de Koerden zeggen' werd in Iran illegaal uitgegeven.
• Zijn betovergrootvader - Qhaem Megham Ferahni was premier van Perzië aan het eind van de negentiende eeuw én een bekend dichter. Vanwege de bekendheid als dichter van deze voorouder, nam hij het pseudoniem Kader Abdolah aan. Kader Abdolah is de naam van een gesneuvelde vriend.
• In Iran schrijft hij twee illegale verhalenbundels.
• Kader Abdolah vluchtte in 1985 via Turkije uit Iran (hij was actief in de studenten-oppositie, in de illegale Fadaian-groepering - Fadaian betekent letterlijk 'volksmartelaar') en woont sinds 1988 in Nederland.
• Kader Abdolah kwam in Nederland in een asielzoekerscentrum in Apeldoorn.
• Hij leerde Nederlands door 'Jip en Janneke' van Annie M.G. Schmidt te lezen. Hieruit leerde hij ook de Nederlandse volksaard kennen. Hij is in zijn eerste jaar in Nederland bij Annie M.G. Schmidt op theevisite geweest. Vluchtelingen leren nu Nederlands via zijn verhalen.
• In zijn Nederlandse debuut 'De adelaars' doet hij verslag van de gruwelen in Iran en van zijn ervaringen als vluchteling. Kader Abdolah schrijft direct in het Nederlands.
• Kader Abdolah woonde lange tijd in Zwolle (Knoopkruidweg in de wijk Westenholte). Hij werkte in Zwolle in het natuurhistorisch museum, in een conservenfabriek en bij het Rijksarchief.
• In Zwolle was hij bevriend met Igor Cornelissen, Paul Gellings en Ton Jonkers (eigenaar van literair café 'In de Sinnepoppen').
• Kader Abdolah woont nu in Delft.
• 'De Koffer' werd door de provincie Overijssel in de boekenweek 2001 geschonken aan alle leerlingen van 3 vmbo, 4 havo en 5 vwo en aan alle cursisten Nederlands in Overijssel.

Handschrift Kader Abdolah

Anderen over Kader Abdollah:

• Het werk van Abdolah is nauw verweven met zijn leven als balling. Sommige van zijn verhalen zijn mogelijk zuiver autobiografisch, andere vinden hun oorsprong in ervaringsfeiten en weer andere zijn alleen het product van zijn verbeelding (of deels ontleend aan de Perzische literaire traditie). Belangrijker is echter dat hij ervoor kiest om zijn werk op litteraire in plaats van op strikt autobiografische wijze te presenteren. Hij kan hierdoor meer facetten van ballingschap behandelen en die thematiek vanuit meer invalshoeken belichten. (Ton Brouwers, Kritisch literatuur lexicon, november 1997)
• In het programma Zomergasten converseerde Adriaan van Dis drie lange uren met Kader Abdolah, een Iraniër die hier de status van beroemdheid en bron van exotische wijsheid heeft verworven.
  Ik vind hem een dwaas, een ongevaarlijke gek, maar die arme Van Dis, met zijn dubbele reserve van Nederlander en welopgevoed man, wist niet waar hij hem moest aanvatten of hoe te reageren op het verbale bombardement waarmee de geïnterviewde hem met opengesperde ogen intimideerde.
  Als spektakel was het de moeite waard. (J. Rentes de Carvalho, er is hier niemand, blz. 110, 22-08-1999)
• Kenmerkend voor de stijl van Kader Abdolah is het gebruik van korte, onopgesmukte zinnen die uitstekend passen bij de Hollandse nuchterheid en efficiëntie die de schrijver als buitenstaander met gevoel voor het komische in de Nederlandse samenleving observeert. (Desiree Schyns, Trouw, 15-04-2000)
• Zijn scherpzinnige observaties en poëtische schrijfsels vormen hoe dan ook een aangenaam rustpunt te midden van het dagelijks nieuws (Algemeen Dagblad)
• De aantrekkingskracht van het werk van Abdollah ligt onder meer in de wederzijdse vermenging van de twee werelden van de balling. (Janet Luis, De wilskrachtige ik-figuren van Kader Abdolah, in: 'De koffer', blz. 26)
• Vanaf een tafeltje verderop wierp een over het paard getilde schrijver, genaamd Kader Abdolah, wiens kromme zinnen men voor poëzie of iets dergelijks houdt, mij steelse blikken toe. Hij bekeek me eerder al bedremmeld toen wij elkaar troffen op de brede trap omlaag naar het toilettencomplex. we hebben zo ver mogelijk van elkaar vandaan staan urineren. (Alfred Birney, Niemand bleef. Dagboek van Meneer B. 2005-2011, blz. 95, 28-05-2006)
• Zijn schijnbaar onopgesmukte verteltrant krijgt gaandeweg steeds meer de trekken van een kunstje, en de manier waarop hij als zelfbenoemde publieke intellectueel, met aplomb commentaar levert op politieke en sociale kwesties kan irriteren. Maar je kunt ook van deze auteur en zijn werk blijven houden omdat je gecharmeerd bent door zijn onverstoorbare zelfvertrouwen en zijn onmiskenbare vertellerscapaciteiten. (Jaap Goedegebuure, Trouw, 29-10-2016)

Mijn favoriete citaat

Volgens de Perzische traditie is het goed als je over overledenen droomt.
Het brengt geluk, het geeft voldoening en het is een zegen voor je leven.
Maar de doden moeten jou niet aanspreken.
Als ze dat doen, belooft het niet veel goeds.
En als ze je aanraken, of omhelzen, is het misschien wel afgelopen met je,
want op die manier maken ze duidelijk dat ze je missen
en je willen meenemen.
(Kader Abdolah, De koffer, blz. 10)

Naar een overzicht van citaten van Kader Abdolah

Bronnen o.a.

• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Kritisch literatuur lexicon (november 1997)
• Trouw (15-04-2000)
• De koffer (2001)
• Schrijvers van A tot Z (2002)
• Pieter Steinz, Lezen @cetera (2006)
• Paul Gellings, Sporen van schrijvers en dichters in Overijssel en Gelderland (2006)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2022)