• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Herman de Coninck

Profiel

Achternaam: de Coninck
Roepnaam: Herman
Voornamen: Herman August Paul
Geboren: 21-02-1944
Te: Mechelen
Overleden: 22-05-1997
Te: Lissabon
Pseudoniem(en): Herman de Coninck gebruikte in 'Universitas' het pseudoniem Van Pimpelgem s.j. / Van Pimpelgem esjee.

Werk

Poëzie

• De lenige liefde (1969)
• Puur natuur (bibiofiel, 41 ex.) (1974)
• Zolang er sneeuw ligt (1975)
• Herman de Coninck, Cees Buddingh', Eddy van Vliet (ill. Pierre Lahaut) (1978)
• Met een klank van hobo (1981)
• Koud als een bosbes (1981)
• Onbegonnen werk. Gedichten 1964-1982 (1984)
• De hectaren van het geheugen (1985)
• 44 (bibliofiel, 70 ex.) (1988)
• Het tasten van wind (bibliofiel, 35 ex.) (1988)
• Te voet over de Lethe (1988)
• Het meervoud van geluk (bibliofiel, 35 ex.) (1990)
• Teruggevonden gedicht (bibliofiel, 12 ex.)(1990)
• Enkelvoud (1991)
• Pastorale (1993)
• Schoolslag (1994)
• Nu dus (1995)
• Vingerafdrukken (1997)
• Slaapliedje voor Laura (bibliofiel, 50 ex.) (1997)
• Onze slaapkamergordijnen (bibliofiel, 90 ex.) (1997)
• Gebundelde en nagelaten gedichten (1998)
• Verspreide gedichten en vertalingen (1998)
• De gedichten (Gebundelde en nagelaten gedichten/Verspreide gedichten en vertalingen, door Hugo Brems) (2007)
• De mooiste gedichten van Herman de Coninck (door Kristien Hemmerechts) (1998)
• 10 mooiste gedichten van Herman de Coninck (poëziekaarten) (1999)
• Geef me nu eindelijk wat ik altijd al had. De mooiste gedichten (bezorgd door Christien Hemmerechts) (2009)
• Je slaapt al. Er hoeft niks meer gezegd (ansichtkaart) (2013)
• Poëzie (2015)

Proza

• Lachen tot je zwart ziet (cursiefjes) (1968)
• De cowboybroek van Maria Magdalena (en andere reisverhalen) (1996)
• Het proza (2 delen) (2000)

Brieven

• 2 brieven van Geert van Oorschot aan Herman de Coninck (met zijn commentaar) in: 'Geert van Oorschot, Brieven van een uitgever' (1995)
• 2 brieven aan Herman de Coninck in 'Gerard Walschap Brieven 1966-1989' (2002)
• Een aangename postumiteit - Brieven 1965-1997 (2004)

Overige non-fictie

• Woe is woe in de Nedderlens (interviews - met Piet Piryns) (1972)
• Over de troost van pessimisme (1983)
• Over Marieke van de bakker (1987)
• De flaptekstlezer (1992)
• Intimiteit onder de melkweg: over poëzie (1994)
• De vliegende keeper: essays over poëzie (1995)

Vertalingen/bewerkingen

• Edna St. Vincent Millay, Ter ere van de goedertieren maan (1979)
• Herman de Coninck vertaalde meer poëzie van Edna St. Vincent Millay. Deze vertalingen zijn opgenomen in 'Onbegonnen werk' (1984)
• Verspreide gedichten en vertalingen (1998)

Vertaald:

• 6 gedichten in James Holmes and William Jay Smith, Dutch interior: Postwar Poetry of the Netherlands and Flanders (vertaald door James S. Holmes, Theo Hermans) (1984)
• In het Roemeens vertaalde gedichten in 'Din poezia de dragoste a lumii', vertaald door Maria Banus (1987)
• In het Deens vertaald werk van Herman de Coninck in 'I kærlighedens favn : en antologi af moderne nederlandske tekster' (1987)
• Die Mehrzahl von Glück: flämisch und deutsch (vert. Heinz Schneeweiß) (1991)
• In het Servo-Kroatisch vertaald werk van Herman de Coninck in 'Malo svedocanstvo ver: poezija = Kleine akte van geloof' (1994)
• Dan kao nijedan drugi (vertaling van 'Onbegonnen werk') (1995)
• Os hectares da memória (vert. Nuno Júdice) (1996)
• In het Servo-Kroatisch vertaalde gedichten van Herman de Coninck in 'Flamanska poezija 20. veka' (1996)
• S oknami v oskol : stichotvorenija: fragmenty (Russische vertaling van een keuze uit zijn gedichten) (2000)
• The plural of happiness: selected poems of Herman de Coninck (vert. Laure-Anne Bosselaar en Kurt Brown) (2006)

Herman de Coninck schreef een inleiding

• Jan Wauters, De zweetgeur van de sport (1987)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Op het St. Romboutscollege publiceerde hij in de schoolkranten 'Vadderik' en 'Loep'.
• Herman de Coninck was redacteur van het studentenweekblad 'Universitas'. Hij schreef o.a. cursiefjes (gebundeld in 'Lachen tot je zwart ziet').
• Herman de Coninck was redacteur van 'Ruimten'.
• Vanaf 1970 werkte Herman de Coninck dertien jaar voor het maatschappijkritisch weekblad 'Humo'.
• Herman de Coninck schreef kritieken voor 'De Standaard' en voor 'Vrij Nederland'.
• Herman de Coninck was eindredacteur van de rubriek 'Boekbedrijf' in 'De Morgen'.
• In maart 1984 was Herman de Coninck mede-oprichter en hoofdredacteur van het 'Nieuw wereldtijdschrift'.
• Herman de Coninck publiceerde in 'Dietsche Warande & Belfort', 'Nieuw Vlaams Tijdschrift', 'Elseviers Weerkblad', 'De Maand', 'Tirade', 'Snoecks', 'Maatstaf', 'Avenue', 'Bzzlletin', 'De Gids' en in 'Vrijdag'.
• In 'Ons Erfdeel' verscheen o.a. het essay 'Over Marieke van de bakker' (1987)

Over Herman de Coninck

• 'De Vlaamse Gids' bracht in 1977 een 'Herman de Conincknummer' uit.
• 2 hoofdstukken: 'Het speelveld van Herman de Coninck' en 'Met een klank van hobo' in 'Grondwerk' van Kees Helsloot' (1984)
• Een bijdrage over Herman de Coninck in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Georges Wildemeersch (oktober 1981/augustus 1986)
• Een recensie van 'Over Marieke van de bakker' door Koos Hageraats in 'Een jaar boek. Overzicht van de Nederlandse en Vlaamse literatuur 1988', samengesteld door Aad Nuis (1988)
• Een recensie van 'De kracht van Verlamming' van Eva Gerlach in 'Een jaar boek. Overzicht van de Nederlandse en Vlaamse literatuur 1989', samengesteld door Aad Nuis (1989)
• Edith Oeyen, 'Liefdesvuur in meervoud: Herman de Coninck - Raoul Maria de Puydt' in 'De oevers van geluk: essaybundel: vier liefdesichters onder ogen' (1994)
• 1 hoofdstuk: 'Herman de Coninck over het nut van poëzie' in 'Met groter L. Van Couperus tot Claus' van Marcel Janssens (1994)
• 1 privé-foto met begeleidende tekst van Benno Barnard in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• Gert Jan Hemmink, ' Herinnering aan Herman de Coninck' (1997)
• Hugo Claus, 'Nenia voor Herman de Coninck' (1997)
• Hoofdstukken over 'De lenige liefde' en 'Met een klank van hobo' in 'Lexicon van Literaire Werken' (1990/1997)
• Kristien Hemmerechts, 'Taal zonder mij' (1998)
• Wil Thijssen, 'Alle schrijvers hebben gelijk: gesprekken met literaire critici' (1998)
• Een column: 'Onbegonnen werk' over Herman de Coninck in 'Mirza' van Kader Abdolah (1998)
• 1 gedicht: 'Herman de Coninck' in 'Wreed geluk' van Hugo Claus (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Een bescheiden voorstel om te wachten met de heiligverklaring van Herman de Coninck' in 'Vreemd pakhuis. Verspreide stukken' van Gerrit Komrij (2001)
• Tom Lanoye, 'Moenie treur nie. Bij de uitvaart van Herman de Coninck' in 'Woorden met vleugels/Tekst en uitleg' (2001)
• 'Hoe wordt je halfopen mond gedicht' (dichters over Herman de Coninck), samengest. door Steven van der Gaauw (2002)
• 1 hoofdstuk: 'Briefschrijver' over Herman de Coninck in 'De broek van Brahms' van Lo van Driel (2007)
• Martien J.G. de Jong bespreekt het gedicht 'Te voet over de Lethe 3' in 'Brand van Mars en vuur van Venus: Geloven in gedichten' (2010)
• Een analyse twee gedichten van Herman de Coninck in 'Zo werkt poëzie! Techniek en thematiek in 60 moderne Nederlandse gedichten' van Lambert Wierenga (2011)
• Gerrit Komrij becommentarieert 4 gedichten van Herman de Coninck in 'Tussen hemel en aarde' (2013)
• Thomas Eyskens, 'Er is niets te zien en dat moet je zien: een literaire wandeling door Mechelen in de voetsporen van Herman de Coninck' (2014)
• Kristien Hemmerechts, 'Er gebeurde dit, er gebeurde dat' (2016)
• Thomas Eyskens, 'Toen met een lijst van nu errond. Herman de Coninck. Biografie' (2017)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Herman de Coninck leest 'Gisteren kwam ik haar tegen' (uit: 'Nieuw-realistische poëzie in Vlaanderen'') op 'Microfonie van Zuidnederlandse schrijvers II' (4 lp's) (1978)
• 'Herman de Coninck leest' (cd) (1987)
• Rutger Kopland schreef het gedicht 'Kaart van een Grieks eiland' over/aan Herman de Coninck. Het is te vinden in de bundel 'Tot het ons loslaat' (1997)
• Tijdens de boekenweek 2002 kon men via internet een eigen bundel met liefdesgedichten samenstellen. Herman de Coninck stond in de top 10 van meestgevraagde dichters op nummer 3.
• Herman de Coninck leest 3 gedichten op 'Ode aan de Nacht. het beste uit De Nacht van de Poëzie', samenstelling Anneke van Dijk en Koen Vergeer (4 cd's, 2005)
• Herman de Coninck leest het gedicht 'De dood heeft mij een aanzoek gedaan' op het luisterboek 'De zomers van Watou. Het beste uit de Poëziezomers' (2005)
• 1 nummer: 'De laatste twee der dapperen' door Herman van Veen op zijn cd 'Vaders' (2005)
• Een gedicht van Herman de Coninck in de Gedichtenroute Valkenburg aan de Geul (vanaf 29-06-2008)
• In 'De Hopper', een café in Antwerpen, staat een gedicht van Herman de Coninck op het raam.

Literaire prijzen

• Prijs van Sint Martens-Latem 1966 voor Een dag als geen ander'.
• Yang-prijs 1969 voor 'De lenige liefde'.
• Prijs van de Provincie Antwerpen 1971 voor 'De lenige liefde'.
• Dirk Martens-prijs 1976 voor 'Zolang er sneeuw ligt'.
• Prijs van de Vlaamse Provinciën 1978 voor 'Zolang er sneeuw ligt'.
• Koopalprijs 1981 voor zijn vertaling van Edna St. Vincent Millay 'Ter ere van de goedertieren maan'.
• Prijs van de Vlaamse Gids 1982 voor 'Met een klank van hobo'.
• Jan Campert-prijs 1986 voor 'De hectaren van het geheugen'.
• Prijs van de Provincie Antwerpen 1986 voor 'De hectaren van het geheugen'.
• Prijs van de Vlaamse Poëziedagen.

Herman de Coninck was lid van de jury voor:

• C. Buddingh'-prijs 1993 .

Werk van Herman de Coninck geciteerd in een overlijdensbericht

Volkskrant, 07-11-1994

Opmerkingen

• Herman de Coninck groeide op in Mechelen, in Heverlee en in Berchem.
• Hij ging naar het St. Romboutscollege in Mechelen.
• Herman de Coninck studeerde Germaanse filologie aan de Universiteit van Leuven. Zijn licentiaatsverhandeling ging over Simon Vestdijk.
• Van 1966 tot 1970 doceerde Nederlandse literatuur in Brussel, onderbroken door zijn militaire dienst in Siegen in Duitsland in 1970.
• Daarna werd hij journalist.
• Herman de Coninck debuteerde met cursiefjes in 'Lachen tot je zwart ziet' (1968).
• Herman de Coninck trouwde op 17-11-1969 met An Somers. Ze kregen een zoon. An kwam op 25-09-1972 om bij een auro-ongeluk. De Coninck trouwde op27-09-1974 met Lieve Coppens. Zij kregen een dochter. Zij scheidden na tien jaar.
• De Coninck schreef in zijn poëzie de verhouding tussen werkelijkheid, liefde en het schrijven van gedichten. Het gaat over relaties, het verbreken van relaties, over ongeluk en doodgaan. Zijn beeldspraak is origineel.
• Herman de Coninck bezweek - wandelend - in Lissabon aan een hartaanval, te midden van collega-schrijvers en -dichters. Op deze plek (Rua Marquês Sá da Bandeira 74) ligt nu een gedenksteen.
• Hij werd op 28-05-1997 begraven op Begraafplaats Schoonselhof in Antwerpen (ereperk R, lijn 6).
• Herman de Coninck was getrouwd met de schrijfster Kristien Hemmerechts . Na zijn overlijden schreef ze het boek 'Taal zonder mij' over hem. Dit werd slecht ontvangen. Piet Gerbrandy schreef in de Volkskrant (27-11-98): 'Levende en stervende dichters! Probeer Hugo Brems zover te krijgen dat hij uw nalatenschap bezorgt. Maar laat tegelijkertijd uw weduwe een contract tekenen waarin ze belooft nooit een boek over u te zullen schrijven'.

Anderen over Herman de Coninck

• Voor Herman De Coninck is de poëzie een vlucht, niet uit maar in de wereld. (Gaston Durnez, Standaard, 09-01-1981)
• Herman de Coninck is in Vlaanderen een heel bekend en populair dichter. Vooral zijn bundel De lenige liefde staat op menig Tomadplankje, vooral bij hunkerende meisjes, maar daar kan de dichter zelf niets aan doen. (Rob Schouten, VN, 05-10-1991)
• Je liep naast mij, ik vroeg:
  'Heb je nog kunnen slapen?'
  Je zei: 'Ja. Nu ja, nee.'
  Nog vijf stappen samen.
  En toen nam iemand mijn arm
  en ik keek niet meer achterom.
  En toen lag je op de stoep van Portugese steentjes
  en toen luisterde Anna naar je sterven
  en toen legde iemand drie gele anjers op je borst.
  (Hugo Claus, Herman de Coninck (fragm.), Ik schrijf je neer, blz. 305)
• Omdat het de waarheid is en niets dan de waarheid - al werd het door Vlaamse lijkenpikkers bij steeds nieuwe herdenkingen vlijtig weggemoffeld - dat Herman de Coninck in Lissabon is doodgevallen op weg naar een praatje van mij en slechts enkele minuten voor ik van wal zou steken, stel ik sindsdien bij elke toespraak de waarde aanwezigen in de gelegenheid om, voordat ik begin, de bijeenkomst te verlaten. Als dat geen royaal gebaaer is. (Gerrit Komrij, Lood en hagel, blz. 221)
• Herman de Coninck...bij leven zo ongeveer de spil waar de Vlaamse literatuur om draaide. (Theo Hakkert, Gelders Dagblad, 15-05-1999)
• Zijn hele schrijversleven zocht Herman de Coninck naar de precieze balans tussen grote woorden en gewone woorden. Wanneer zijn gewone woorden te klein, wanneer zijn grote woorden te groot? Daartoe pendelde hij tussen zijn werkkamer en de wereld, tussen het detial en alles. In zijn poëzie, en evenzeer in zijn superieure essayistisch proza. (Carel Peeters, Vrij Nederland, 27-01-2001)
• Hoe meer ik hem in leeftijd inhaal, hoe beter ik hem begrijp. Hem, en al die regels van hem, waaraan hij schaafde en knutselde en prutste tot er zo helder en eenvoudig stond wat er stond dat het leek of een kind ze had kunnen schrijven. (Kristien Hemmerechts, Als een kinderhemd, blz. 10)
• Een magere, kalende, overwerkte loodgieter zou je kunnen denken dat hij was, met vermoeide ogen achter grote brillenglazen. Hans mocht hem meteen. (Hans Vervoort, Het bedrijf: Opwinding, blz. 431)

Mijn favoriete citaat

Ik veronderstel dat Van Dale in zijn volgende editie
zijn definitie van applaus zal moeten herzien.
Normaal was er met applaus toch iets van verdienste gemoeid,
althans lang geleden.
Dat is nu afgeschaft door de televisie.
Applaus: frequent televisiegeluid, meestal vooraf opgenomen.
(Herman de Coninck, De flaptekstlezer, blz. 159)

Uit mijn weblog

6 december 2006

Een voordeel van ziek op bed liggen is dat je zomaar wat te lezen kunt pakken en je je daar vervolgens door kunt laten verrassen. Vandaag was dat een nummer van 'Tirade' (nr. 244 van maart 1979). Op de voorkant staat een foto van Herman de Coninck: grote - jaren '70 - bril, licht kalend met enkele op het voorhoofd resterende haren naar voren gekamd, een overhemd met de bovenste knopen nadrukkelijk open, zodat enig borsthaar te zien is en een ietwat vragende blik opzij, rechts van de fotograaf en dus niet in de lens. Is dit nou een toevallige foto of is de foto nadrukkelijk geregisseerd. Ik vermoed het laatste.

In dit Tiradenummer twaalf (toen) nieuwe gedichten van Herman de Coninck. Het eerste gaat over een kerkhofje in St.-Ives. Zo'n oud kerkhof, waar je prettig kunt wandelen en dat door de loop der tijd meer op een parkje dan op een begraafplaats is gaan lijken. In Veenendaal hebben we het kerkhof aan het Kostverloren. Daar wordt al decennia lang niet meer begraven en er is bewust voor gekozen het een park te laten zijn. Onlangs wilden wat plaatselijke politici met dit kerkhof scoren en ze klaagden daarom over het gebrek aan onderhoud. Niet wetende dat dit gebrek aan onderhoud volgens de gemaakte afspraken is en blijkbaar al helemaal niet wetend dat de paar nog complete grafstenen die er nu liggen in het midden van het parkje in het gelid zijn gelegd, nadat ze uit de rest van de begraafplaats tevoorschijn zijn gehaald. Onder deze stenen ligt niemand begraven, ze markeren hooguit het middenpad. In zo'n situatie is het juist mooi als gras en mos het geheel gaan overwoekeren, tenminste dat vind ik en met mij Herman de Coninck:

ST.-IVES, KERKHOFJE

Op dit kerkhof lijkt de dood zelfs op haar beurt gestorven,
de zerken op hun beurt begraven, onder gras
dat leeft en vrolijk overleeft
op grond van wat er destijds was.

Heden en verleden ontmoeten
elkaar hier op elke hoek, en dan groeten
ze, deftig comme il faut,
Heden en Verleden, van de firma Tijd en Co.

Dit land is conservatief
zoals een wijnkelder dat is:
het heeft de tijd.

Niet voor de eeuwigheid,
maar om vergankelijkheid, om dagen, uren
iets langer dan gewoonlijk te doen duren.

4 januari 2007:

In Amsterdam kocht ik deze week o.a. 'De flaptekstlezer' van Herman de Coninck. Een prachtig boek. Het zijn columns, geschreven voor 'De Morgen'. Oorspronkelijk wilde hij het in deze columns alleen over poëzie hebben, maar het wereldnieuws (Golfoorlog, Het Vlaams Blok) sluipt ook naar binnen. In de trein terug naar Veenendaal had ik het boek al doorgebladerd en hap-snap wat gelezen. Nu ben ik het in zijn geheel aan het lezen. Krachtige teksten én citeerbare zinnen:

Hoe is het mogelijk dat armoede vindingrijk is, en rijkdom alleen tot kitsch in staat? Hoe komt het dat alle arme vissershutjes aan de Noordzee mooi waren, en alle daarvoor in de plaats gekomen dure apart-hotels lelijk? (blz. 10)

Ik denk dat poëzie een soort religie voor ongelovigen is. (blz. 21)

Bronnen o.a.

• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Kritisch literatuur lexicon (oktober 1981/augustus 1986)
• Ooitgedicht (1985)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)
• Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2020)