• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Bronnen

Ben van Eysselsteijn

Profiel

Achternaam: van Eysselsteijn
Roepnaam: Ben
Voornamen: Bernard
Geboren: 22-01-1898
Te: Hellelvoetsluis
Overleden: 13-08-1973
Te: Sliedrecht

Pseudoniem(en): Ben Eysselstein gebruikte het pseudoniem Frits Hagemann voor een roman in het Duits.

Werk

Poëzie

• Om 't hooge licht (1923)
• Laat het sneeuwen, Heer! (1942)
• De ballade van Mac Baine (rijmprent) (1945)
• Momento Grazioso (1951)
• Geoffrey Chaucer (rijmprent) (1957)
• De letters (bibliofiel) (1962)
• De letters (bibliofiel) (1970)

Proza

• Van de bevrijding der ziel (1924)
• Het raadsel van den dertienden december (1926)
• Het Chineesche mysterie (met Jan Campert) (1932)
• Romance in F-dur (1933)
• Zeven fantomen (1934)
• Tussen Zuiderkruis en Poolster (1937)
• Ein älter Matrose erzählt (1938)
• Veertig jaren: de geschiedenis van een familie (1938)
• Laat het sneeuwen, Heer! (bibliofiel, 200 ex.) (1942)
• Dorre grond: een Drenthe-roman (1942)
• De getemde brontosaurus (1943)
• Het lied van de zee (1945)
• Het verhaal van den robijn (1946)
• De terugkeer (1948)
• Idomeneia en de Kentaur (met Hubert Lampo) (1951)
• Verweerde stenen (1955)
• De poort der genade (1964)
• Wie pleit voor Ayolt? (1969)
• Paus Maan: roman over een kerk in verwarring (1973)

Toneel

• De duivel op aarde (1931)
• De vliegende feeks (1933)
• Château de Bersac (1935)
• Gendarm van Europa (1936)
• Uit het leven der Oranjes (1937)
• Zijne eminentie doet zaken (1937)
• De dubbelganger: een spel vol verwarring (1944)
• Noodlanding
• Een wereld zonder vrees (1946)
• Double Redoyubled (1946)
• Bazuinen om Jericho: een spel in drie bedrijven (1950)
• Vrouwenzand (zangspel met muziek van Charles Heynen) (1953)
• De zwarte tulp (1955)
• Ontvangst op Laerwoud: tuinfeest op de Havezathe te Zuidlaren in het Drenthse Oostermoer, op een zomerse dag in het begin van july, in het jaar onzes Heren 1787 (1958)
• Maria in Campis
• Gebed om vrijheid (1959)
• Between the tides (1955, i.o.v. Pitlochry Festival Theatre in Schotland) / Tussen eb en vloed (1961)

Hoorpsel

• Doctor Browns juwelen (AVRO, 1939)

Filmscenario

• Veertig jaren (1938)

Overig non-fictie

• Goethe en de loge Amalia te Weimar (1932)
• E. T. A. Hoffmann, de verteller der romantiek (1941)
• Naar breeder vlucht: van vrede tot vrede (1946)
• Het goed recht der crematie (ca. 1946)
• Fie Carelsen: een toneelleven (1948)
• Oswald d'Aumerie (1953)
• De geschiedenis der margarine (1961)
• Bij de horens gevat (1962)
• De geschiedenis van de zeep (1962)
• Iets over het Haags Letterkundig genootschap O.K.K. (1966)
• Henriëtte L.T. de Beaufort: een schrijfster en haar werk (1970)
• Lange Voorhout 32 (1973)
• Anton Pieck: zijn leven, zijn werk (met Hans Vogelesang) (1973)

Vertalingen/Bewerkingen

• Vertaalde poëzie van Ludwig Bäte in 'Momento Grazioso' (1951)
• Erich Kästner, Tijl Uilenspiegel: twaalf van zijn avonturen (1951)
• Erich Kästner, De gelaarsde kat (1951)
• Erich Kästner, De wonderbaarlijke reizen en avonturen ter land, ter zee en in de lucht van Baron van Münchhausen (1952)
• Von Saaz, De akkerman en de dood (balletscenario met verzen) (1952)
• Erich Kästner, De burgers van Schilda (1956)
• Erich Kästner, Leven en daden van de roemrijke ridder Don Quichotte (1957)

Vertaald:

• Zwischen Sükreuz und Polarstern (ook vertaald in het Zweeds en Deens)
• Zijn romans werden in acht talen vertaald.
• Zijn toneelstukken werden ook gespeeld in België, Duitsland, Groot Brittannië en Tsjecho-Slowakije.
• Romans in f-dur: detektivroman (Zweedse vertaling van Romance in f-dur door Saima Fulton) (1939)
• Med ödet som kompass (Zweedse vertaling van 'Tusschen Zuiderkruis en Poolster' door Tom Bennett) (1942)
• Verwitterte Steine (Duitse vertaling van 'Verweerde stenen' door Carl Peter Baudisch) (1958)
• Der König im Frauenturm (Duitse vertaling van 'De poort der genade' door Johannes Piron) (1968)

Ben van Eysselsteijn schreef een inleiding/nawoord voor

• Louis de Bourbon, Halverwege (1953)
• Ludwig Bäte, Intermezzo in Meisenheim (1955)
• André Chamson, Oude wegen en jonge mensen (1955)
• Noto Soeroto, Goden, mensen en dieren (1956)
• Ernst Wiechert, De vader (1956)
• Sigrid Undset, Afscheid (1956)
• André Chamson, Adeline Vénician (1956)
• Jan Fabricius, Jeugdherinneringen van een Asser jongen (2e druk, 1959)
• Louis de Bourbon, De zwarte vanen (1963)
• Rolf Bongs, Monoloog van een medeplichtige (1984)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Ben van Eysselsteijn werkte o.a. voor het 'Utrechts Dagblad', ';Dagblad voor Gouda (als hoofdredacteur), 'De Avondpost', 'Haagsche Courant', Haagsche Post'.
• 'Het raadsel van den dertienden December' verscheen als feuilleton in de 'Bussemsche Courant'.
• Ben van Eysselsteijn publiceerde in 'Onze Eeuw', 'Elseviers Geïllustreerd Maandschrift', 'Den Gulden Winckel', 'De Gemeenschap', 'De Gids', 'Maatstaf', 'Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde'.

Over Ben van Eysselsteijn

• Simon Carmiggelt schreef een 'Kronkel' over Ben van Eysselsteijn t.g.v. diens pensionering (01-02-1963).
• Simon Carmiggelt, 1 kronkel: 'Big Ben (Parool, 24-09-1964)
• H. Nijkeuter, 'Ben van Eysselsteijn. Drent uit heimwee en verlangen' (1996)

Diversen

• De als vervalser bekend staande Han van Meegeren schilderde in 1930 een portret van Ben van Eysselsteijn.
• In de film 'Niet tevergeefs' speelde Ben van Eysselsteijn een figurantenrol (als Feldwebel).
• Ben van Eysselsteijn deed samen met K.H.R. de Josselin de Jong de redactie van de 'Preciosa-reeks' (Een reeks novellen van de hand van internationaal bekende auteurs) (vanaf 1955) Voor de in deze reeks verschenen boeken schreef hij ook vaak een inleiding.
• Willem Enzinck (redactie), 'Boek der vriendschap voor Ben van Eysselsteijn: aangeboden ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag op 22 januari 1958 (1958)
• Een portret (olieverf op doek) van Ben van Eysselsteijn door Han van Meegeren, gemaakt in 1930, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Literaire prijzen

• Culturele prijs van de provincie Drenthe 1955 voor 'Verweerde stenen'
• Ridder in de Orde van Oranje Nassau
• Verdienstorden der Bundesrepublik Deutschland
• Ereburger van Gieten
• Ere-voorzitter van het Haagsch Letterkundig Genootschap
• Erelid van de Vereniging van Nederlandse Toneelschrijvers

Ben van Eysselsteijn was lid van de jury voor:

• Romanprijsvraag Sijthoff 1951
• Bijenkorf-literatuurprijs 1967, 1957
• Romanprijsvraag Zuid-Hollandsche Uitgeversmaatschappij 1957
• Vredesprijsvraag 1958
• Anne Frank-prijs 1962, 1964
• Tollens-prijs 1963, 1968, 1973
• Jacobson-prijs 1965, 1970

Opmerkingen

• Ben van Eysselsteijn werd geboren in Hellevoetsluis. Zijn vader was hier marine-arts.
• Op verzoek van zijn moeder zocht zijn vader werk aan de wal. In 1902 gingen ze in Groningen wonen, waar zijn vader geneesheerdireccteur werd in het (toen nieuw-gebouwde) Stads- en Academisch ziekenhuis. In 1913 kreeg hij zo'n zelfde functie in Rotterdam.
• In zijn jeugd was hij veel bij zijn grootouders in Gieten. Waardoor hij zich ook Drent ging voelen.
• Begin jaren '20 was hij kort getrouwd.
• Ben van Eysselsteijn maakte veel (grote) reizen.
• Ben van Eysselsteijn was journalist.
• Hij trouwde op 31-05-1933 met Catharina Jacoba (Poppy) Biekart.
• Ben van Eysselsteijn leed aan malaria. Zijn ouders kochten mede hierom een tweede huis in Drenthe.
• Ben van Eysselsteijn woonde in Sliedrecht.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij lid van de Kultuurkamer. Na de oorlog kreeg hij (kort) een publicatieverbod.
• Hij overleed na een operatie aan maagkanker in een ziekenhuis in Sliedrecht.
• Ben van Eysselsteijn werd op 16-08-1973 gecremeerd Crematorium Ockenburg in Den Haag. Zijn as werd daar op 13-09-1973 door zijn weduwe verstrooid.
• Roel Houwink schreef een poëtisch drieluik 'In memoriam Ben'. De weduwe las dit bij de crematieplechtigheid voor.

handschrift Ben van Eysselsteijn

Anderen over Ben van Eysselsteijn

• Van Eysselsteijn is een goed verteller, niet het minst wanneer het gaat om massa-gebeurtenissen, het "uitzwavelen van dat wespennest Granada", de beschrijving van een stierengevecht, dat de auteur van dit artikel in den regel zo weerzinwekkend vindt en een zo grote vlek in de cultuur van Spanje dat zij dergelijke beschrijvingen liefst ongelezen laat. Maar bij Van Eysselsteijn bezit het waarlijk nog iets van een armzalige grootheid en verdwazing, dankzij zijn vertelkunst. (Henriette L.T. de Beaufort, NRC, 16-01-1965)
• Jij hebt gezien
  wat wij niet zagen:
  machten
  achter de dingen
  en de mensen
  nevelige gedaanten
  die als amoeben
  wisselden van vorm
  zij komen voor in sprookjes
  en in mythen
  maar jij verkeerde
  als een huisvriend
  in hun midden
  (Roel Houwink, Drieluik in memoriam Ben van Eysselsteijn, fragment)
• Schrijvend was hij een over-bedachtzame, met de pen meestal maar langzaam voortschrijdende auteur. Elk woord wikkend en wegend; elke situatie vanuit verschillende gezichtspunten nog eens weer overdenkend. En toch waren er aan al zijn werk reeds uitgebreide vóór-studies voorafgegaan: Door literatuur, door navraag, door naspeuren ter plaatse. (Henk Prakke, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1975, blz. 52)

Mijn favoriete citaat

Pierre Quiberon schudt meewarig zijn hoofd.
Hij heeft het niet erg op die Hollanders.
Ze zijn hem te groot en te nuchter.
Hoe is het in godsnaam mogelijk,
dat zulk een elegant schip
door zulk een plomp volk gemaakt wordt.
Hij doet er het zwijgen toe.
(Ben van Eysselsteijn, Tussen Zuiderkruis en Poolster, blz. 12)

Bronnen o.a.

• P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
• Paspoort voor de lezer. Nederlandse en Vlaamse auteurs van nu (1968)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)
• Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (juni 2023)