• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Bronnen

M. Nijhoff

Profiel

Achternaam: Nijhoff Initiaal: M. Voornamen: Martinus Geboren: 20-04-1894 Te: Den Haag Overleden: 26-01-1953 Te: Den Haag

Uit: Vloedlijn (1954)

Pseudoniem(en): Martinus Nijhoff gebruikte het pseudoniem Tonia de Bilt.

Werk

Poëzie

• De wandelaar (50 ex.) (1916)
• Pierrot aan de lantaarn: een clowneske rapsodie (1919)
• Vormen (1924)
• De kinderkruistocht (rijmprent) (1926)
• Awater (1927)
• Nieuwe gedichten (1934)
• Samenspraak (rijmprent, bij de geboorte van Prinses Beatrix) (1938)
• Protesilaos en Laodamia: een idylle (1940)
• Het jaar 1572: gedicht, opgedragen aan Prinses Juliana ter gelegenheid van haar 25en verjaardag in het jaar 1934 (rijmprent) (1941)
• Het uur U gevolgd door Een Idylle (1941)
• De vogel (1941)
• Bij het graf van den Nederlandschen onbekenden soldaat (bibliofie, Blauwe schuit, 150 ex.) (1942)
• Holland en In plaats van foto (bibliofie, Blauwe schuit, 120 ex.) (1942)
• De grot (bibliofiel, Blauwe schuit, 75 ex.) (1943)
• Des Heilands tuin: een Pinksterhymne: een fragment (bibliofiel, Blauwe schuit, 75 ex.) (1943)
• Wij zijn vrij (rijmprent) (1945)
• Tot de gevallenen (rijmprent) (1945)
• Wonderbare spijziging (100 ex.) (1945)
• Wij zijn vrij (rijmprent) (1945)
• De kerstboom (bibliofiel) (ca. 1952)
• Verzameld werk 1 (Gebundelde, verspreide en nagelaten gedichten) (1954)
• Een idylle (heruitgave van 'Protesilaos en Laodamia') (1955)
• Lees maar er staat niet wat er staat (bloemlezing) (1959)
• Verzamelde gedichten (heruitgave van 'Verzameld werk') (1963)
• Voor dag en dauw (1968)
• Awater; Het uur U (1972)
• Kwatrijn (bibliofiel, 100 ex.) (1976)
• Omdat ik sinds een jaar of tien .... (Facsimile van het handschrift, 100 ex.) (1976)
• De moeder de vrouw (facsimile van het handschrift) (1982)
• Levensloop/zelfportret (bibliofiel, 50 ex.) (1984)
• Het veer (bibliofiel, 75 en 88 ex.) (1985)
• Aubrey Beardsley (bibliofiel, 60 ex.) (1987)
• Na een jaar (nieuwjaarswens, 50 ex.) (1989)
• De wolken (1990)
• Verzamelde gedichten (1990)
• Een geur van hoger honing (bloemlezing) (1990)
• Het tuinfeest (vouwblad) (bibliofiel, 10 ex.) (1992)
• Gedichten (3 delen) (1993)
  - deel 1: Teksten
  - deel 2: Commentaar
  - deel 3: Apparaat
• Het tuinfeest (bibliofiel, 40 ex.) (1994)
• De troubadour (bibliofiel, 90 ex.) (1995)
• Verzamelde gedichten (1995)
• Vier handschriften (met anderen) (bibliofiel, 170 ex.) (1998)
• Twee reddelozen (bibliofiel) (2001)
• Het tuinfeest (bibliofiel, 30 ex.) (2001)
• Twist met ons, twist met ons, twist niet met mate (met Gerrit Achterberg) (2003)
• De dichter is grenadier (bibliofiel, 65 ex.) (2005)
• Dit zijn de daden waar ik mens voor was: de mooiste gedichten van Martinus Nijhoff (samengesteld door Thomas Möhlmann) (2008)
• Het kind en ik (vouwblad, bibliofiel, 60 ex.) (2011)
• De Grot: twee versies (bibliofiel, 35 ex.) (2013)
• Aanhef (bibliofiel, 97 ex.) (2017)

Proza

• Luctor et emergo (romanfragmenten) (1938)
• Verzameld werk 3 (kritisch, verhalend en nagelaten proza) (1961)

Brieven

• 2 brieven van M. Nijhoff in 'Martinus Nijhoff' (1954)
• 1 brief van M. Nijhoff aan P.N. van Eyck in 'Lessen in lezen 1. Essays uit 12 jaargangen Maatstaf' (1967)
• 1 brief van P.N. van Eyck aan M. Nijhoff in 'Lessen in lezen 1. Essays uit 12 jaargangen Maatstaf' (1967)
• 1 brief van Huizinga aan Nijhoff in 'Voor dag en dauw' (1968)
• 1 brief van Martinus Nijhoff aan Roel Houwink (in handschrift én getypt) in 'Brieven in Beeld' (1976)
• 9 brieven in 'Ik kan het niet langer verbergen. Nelleke Noordervliet over liefdesbrieven' (1993)
• Brieven aan mijn vrouw (samengesteld door Andreas Oosthoek) (1996)
• Schepelingen van De Blauwe Schuit - Brieven van Bertus Aafjes, K. Heeroma, M. Nijhoff, S. Vestdijk en Hendrik de Vries aan F.R.A. Henkels, 1940-1946 (bezorgd door Gillis Dorleyn e.a.) (2003)
• 1 brief van Geert Lubberhuizen aan Martinus Nijhoff in 'Ik heb er slechts één nul af gedaan. Brieven van en aan Geert Lubberhuizen' (2004)
• 1 brief van Martinus Nijhoff aan Geert Lubberhuizen in 'Ik heb er slechts één nul af gedaan. Brieven van en aan Geert Lubberhuizen' (2004)
• 1 (overdruk van) een brief van M. Nijhoff aan Ida Gerhardt in 'Courage! Brieven' (2005)

Toneel

• In Holland staat een huis (met Anton van Duinkerken) (1928)
• Moer (naar André gide) (1929)
• Storm: een spel van tooverij (naar William Shakespeare) (1930)
• De vliegende Hollander: een waterfeestspel (1930)
• Het verhaal van den vos (libretto, naar Igor Strawinsky) (1933)
• Heer Halewijn (libretto) (1933)
• De ster van Bethlehem: een kerstspel (1942)
• Des Heilands tuin, een Pinksterhymne (1943)
• Der apostelen eerste daad: fragment uit het Pinksterspel Des Heilands tuin (250 ex.) (1944)
• Het heilige hout (Drie religieuze lekespelen - voor Pasen, Pinksteren en Kerstmis - De ster van Bethlehem/De dag des heren/Des Heilands tuin) (1950)

Overig non-fictie

• De pen op papier (150 ex.) (1927)
• Gedachten op dinsdag (1931)
• Over eigen werk (voordracht) (1935)
• Bart de Ligt 1883-1938 (met anderen) (1939)
• Toespraak, gehouden bij de opening van een Marsman tentoonstelling in den boekhandel Broese te Utrecht op Zaterdag 5 October 1940 (1940)
• Alphond Diepenbrock, 1862-1921 (met anderen) (1946)
• Over den dichter A. Roland Holst (met anderen) (1948)
• Paul van Ostaijen (met anderen) (1952)
• Verzameld werk 3 (kritisch, verhalend en nagelaten proza) (1961)
• De veelkantige criticus (ingeleid door Jan Engelman) (1965)
• Een stoet van beelden zag ik langs mij gaan: schrijversgestalten (1970)
• Deze uitgave moet overgedaan worden: een krantepolemiek rond 'verzen', tweede bundel van J.H. Leopold (met anderen) (bibliofiel, 40 ex.) (1991)

Vertalingen

• Martinus Nijhoff vertaalde werk van o.a. Heine, Baudelaire en Menander.
• Martinus Nijhoff maakte ook Psalmberijmingen.
  
  Na de oorlog werd hem gevraagd mee te werken aan de nieuwe psalmberijming,
  terwijl hij helemaal niet kerkelijk was.
  Regels om nooit te vergeten vind ik:
  'Cither, cimbel, tamboerijn, -laat uw maat de maatslag zijn - van Gods ongemeten wezen.'
  Zijn band met het christendom is de opvoeding door zijn moeder, die heilsoldate was.
  (Floor van Stek, Hervormd Nederland, 24-11-1990)
  
  
• La Fontaine, De twee duiven (1927)
• André Gide, Moer: Narrenspel (bibliofiel, 125 ex.) (1929)
• De geschiedenis van den soldaat: gelezen, gespeeld, gedanst, geteekend (libretto, naar C.F. Ramuz) (1930)
• Shakespeare, De storm: een spel van toverij (1930)
• I. Strawinsky, Het verhaal van den vos. Een vroolijke vertooning met zang en dans (1933)
• Honderd en een der fraaiste fabels (met Jan Prins) (1941)
• Charles d'Orleans, Gebed om vrede (75 ex.) (1943)
• Eenige romantische gedichten, naar het Fransch (55 ex.) (1944)
• André Gide, Moer: narrenspel (1944)
• T.S. Eliot, De cocktailparty: een blijspel (1951)
• Euripides, Ifigeneia in Taurië (1951)
• C.F. Ramuz, De geschiedenis van den soldaat: gelezen gespeeld gedanst (1954)
• Lély, Apollo in times square (vertalingen door Auslander, Nijhoff en Rodenko) (1954)
• Verzameld werk III (vertalingen) (1954)
• In 'De muze kent geen Babel, Poëzie uit alle werelddelen in vertaling' (1959) staan door hem vertaalde gedicht 'Hoe onbehagelijk het is Mr Eliot te ontmoeten' van Thomas Stearns Eliot.
• Vertaling van een fragment uit Heine's 'Heimkehr' in 'De muze op school', bijeengebracht door W. van Beusekom (1961)
• T.S. Eliot, De reis van de drie koningen (1961)
• Léon Xanrof, Het winterkoninkje (bibliofiel, 50 ex.) (1963)
• 1 vertaling van een gedicht van Edgar Lee Masters: 'The hill' door Nijhoff in 'Adam en Eva in de stad. Amerikaanse poëzie van de 20e eeuw', door Luc Wenseleers (1966)
• Voor optredens van zijn tweede vrouw (Georgette Hagedoorn) vertaalde hij o.a. een aantal 'grafschriften' van Edgar Lee Masters en ook een wiegeliedje uit het Zweeds.
• La Fontaine, De twee duiven (1983)
• 1 vertaling: 'De twee duiven' van Jean de la Fontaine in 'Ons poëtisch Binnenhof, politici kiezen hun dichters' redactie Ernst van Altena (1986), gekozen door F. Korthals Altes (VVD).
• Igor Stravinsky, 1882-1970, De nachtegaal en andere fabels (met anderen) (2012)
• Frans van Duijn, Oceane (2015)

Vertaald:

• 1 verhaal: 'Pen on paper' in 'Harvest of the Lowlands', vertaald door Wilhelimna C. Niewenhous, verzameld door J. Greshoff (1945)
• Awater: a long poem, with a comment on poetry in a period of crisis (Engelse vertaling van 'Awater' door James S. Holmes) (1962)
• In het Russisch vertaald werk van Martinus Nijhoff in 'Iz sovremennoj niderlandskoj poezii: Martinjus Nejchof, Adrian Roland Cholst, Simon Vestdejk, Jakobjus Kornelis Blum, Gerrit Achterberg, Gerrit Kauvenar, Ljusebert' (1977)
• Die Stunde X (tweetalige uitgave, vertaald door Ard Posthuma) (1989)
• Het lied van Roland / La Chanson de Roland (vertaald door Ard Posthuma) (1990)
• In het Russisch vertaald werk van Martinus Nijhoff in '500 let poézii Niderlandov v perevodach Evgenija Vitkovskogo' (1995)
• Stichotvorenija (Russische vertaling van een keuze uit zijn gedichten door Irina Michajlova e.a.) (1999)
• Pero na bumage: stichotvorenija (Russische vertaling van poëzie en proza van Nijhoff door Kejsa Verchejla, Iriny Michajlovoj en Alekseja Purina) (2003)
• De moeder de vrouw: translated (bibliofiel, 10 ex.) (2009)
• Awater (Engelse vertaling door David Colmer, James S. Holmes, Daan van der Vat) (2010)
• Awater (Slovaakse vertaling van 'Awater' door Adam Bzoch) (2012)
• Werk van Martinus Nijhoff in '10 poètes Néerlandais: Robert Anker, Benno Barnard, Huub Beurskens, Eva Gerlach, Guillaume van der Graft, Hester Knibbe, Martinus Nijhoff, Willem Jan Otten, Hans Tentije, Willem van Toorn: Gunnar Harding, Jorge Boccanera, Alberto Szpunberg, Yiórgos Markópoulos, Dinos Siotis; cahier de création' (2015)
• Awatar (Italiaanse vertaling van 'Awater' door Monica Poleo) (2016)
• De wolken = Les nuages (vertaald door Paul Claes) (bibliofiel, 40 ex.) (2017)
• De dikke Awater (Vertaling in 22 talen) (2021)

Martinus Nijhoff schreef een voorwoord voor:

• A. Roland Holst, De kamer die de kamer van mijn leven was (1969)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Martinus Nijhoff was redacteur van 'Propria Cures' van 14-11-1914 tot 28-08-1915.
• Er stonden gedichten van Martinus Nijhoff in de Studentenalmanak van 1914.
• Martinus Nijhoff debuteerde officieel in 1916 in 'De Beweging'.
• Martinus Nijhoff schreef vanaf 1924 literaire kritieken voor 'Vrij Nederland'.
• Martinus Nijhoff schreef literaire kritieken voor 'Het Nieuws van den dag'.
• Martinus Nijhoff was van 1924 tot 1927 recensent van de 'NRC'.
• Martinus Nijhoff was redacteur van 'De Gids' van 1926-1933 en van 1941-1946.
• Van 1934 - 1939 was hij medewerker van het 'Critisch Bulletin'.
• 'Het uur U' werd in 1936 voor het eerst gepubliceerd in 'Groot Nederland'.
• In 1946 richtte Martinus Nijhoff met J. Engelman en A. Roland Holst het bibliofiele tijdschrift 'De Harp' op.
• Martinus Nijhoff publiceerde in 'Elseviers Geïllustreerd Maandschrift', 'Leven en Werken', 'Het Getij', 'Utrechts Dagblad', 'Criterium', 'Mensch en melodie'.
• Tot zijn overlijden werkte hij mee aan de voorbereidingen voor 'Maatstaf'.

Over M. Nijhoff

• J. Haantjes, 'Martinus Nijhoff' in 'Christelijk letterkundige studiën', deel III, Dichters na 1880 (1927)
• Theun de Vries, M. Nijhoff, wandelaar in de werkelijkheid (1946)
• F.R.A. Henkels, 'De dichter kookt pap' (bibliofiel, 200 ex.) (1946)
• 1 hoofdstuk: Hedendaagsch Byzantinisme' (over 'Nieuwe gedichten') in 'De Poolsche ruiter' van S. Vestdijk (1946)
• Een hoofdstuk over M. Nijhoff in 'Muiterij tegen het etmaal, deel 2: poëzie en essay' van Simon Vestdijk (1947)
• Een hoofdstuk over 'Novalis' van M. Nijhoff en 'Novalis' van J. Slauerhoff in 'Vers tegen vers' van Hendrik de Vries (1949)
• Een hoofdstuk over 'Mozart' van M. Nijhoff en 'Eine kleine Nachtmusik' van Gerrit Achterberg in 'Vers tegen vers' van Hendrik de Vries (1949)
• Een korte biografie van M. Nijhoff in 'Tweeëntwintig biografieën' (1950)
• 1 hoofdstuk: 'M. Nijhoff' in 'Verzamelde beschouwingen' van J.C. Bloem (1950)
• 1 hoofdstuk: 'Tusschen hemel en aarde. M.Nijhoff' in 'Toetssteen' van Ed. Hoornik (1951)
• Een hoofdstuk 'M. Nijhoff' in 'Zeventien dichters' (1952)
• 'De Gids' gaf in 1953 (jrg. 116, nr. 4/5) een In memoriam Martinus Nijhoff-nummer uit.
• In memoriam M. Nijhoff (redactie Emmy van Lokhorst en Bert Voeten) (1953)
• Jan Engelman, Martinus Nijhoff, A. Roland Holst, 'Over Martinus Nijhoff' (1953)
• Guillaume van der Graft, 'In memoriam M. Nijhoff. Twee gedichten' (bibliofiel, 125 ex.) (1953)
• Een hoofdstuk(je) over Nijhoff in 'Kleine grapjes over grote mensen. Anecdotes van schrijvers' (1953) van Clara Eggink.
• 'De Génestet, Van Eeden, Nijhoff, Gezelle, De Clerq en Celliers over het gezin' (1953)
• Anthonie Donkers, 'Nijhoff, de levensreiziger: een schets van zijn dichterschap' (1954)
• 'Martinus Nijhoff', met bijdragen van o.a. C. Bittrenieux, Anton van Duinkerken, Geerten Gossaert, G. Kamphuis, Jan van Nijlen (1954)
• 'Martinus Nijhoff ter nagedachtenis' (bibliofiel, 1000 ex.) (1955)
• Frank Lulofs, 'Verkenning door varianten: de redacties van Het Uur U van M. Nijhoff stilistisch onderzocht' (proefschrift) (1955)
• Een beschouwing over de gedichten 'Herinnering' en 'De wolken' in 'Dichterland. Inleiding tot het genieten van poëzie' van W.M.L.E. van Leeuwen (9e druk, 1956)
• 1 hoofdstuk: 'M. Nijhoff - Vormen' in '1905-1955 van jaar tot jaar van boek tot boek. Hoogtepunten uit vijftig jaar nederlandse letterkunde', uitgezocht en ingeleid door dr. J. Hulsker en Dr. G. Stuiveling (1956)
• 1 hoofdstuk: 'Bewerking met hindernissen' over zijn vertaling van Shakespeares 'Storm. Een spel van tooverij' in 'Onderzoek en vertoog 1' van Victor E. van Vriesland (1958)
• 1 hoofdstuk, 'Martinus Nijhoff' in 'Gegist bestek deel 1: Benaderingen en ontmoetingen' van C.J.E. Dinaux (1958)
• José de Poortere, 'Martinus Nijhoff' (1960)
• 1 hoofdstuk: 'De paradoxale vreemdeling (M. Nijhoff, Het Uur U)' in 'De mens als vreemdeling' van L.W. Nauta (1960)
• A.C.M. Meeuesse, 'Muziek en taal: over poëzie en poëtiek van Martinus Nijhoff en Paul van Ostaijen' (rede) (1961)
• Karel Meeuwesse, 'Martinus Nijhoff en de kerkelijke traditie: de symboliek van Des Heilands tuin, een pinksterspel' (1962)
• Ed. Hoornik, 'Tussen hemel en aarde / Martinus Nijhoff' in 'Over en weer' (1962)
• Een hoofdstuk over Nijhoff in 'Schrijver en volk' van Hendrik Wagenvoort e.a. (1963)
• Piet Calis besteedt een hoofdstuk aan M. Nijhoff in 'Daling van temperatuur. Twaalf Nederlandse dichters 1890-1960' (1964)
• Kees Fens, 'Awater, leven en leer' in 'Merlyn' (september 1965)
• Luc. Wenseleers, 'Het wonderbaarlijk lichaam: Martinus Nijhoff en de moderne westerse poëzie' (1966)
• K. Meeuwesse, 'Aantekeningen bij Awater' in 'De Nieuwe taalgids' (1967)
• Kees Fens, 'Het veer' van M. Nijhoff' in 'Raster' (oktober 1967)
• R.A. Cornets de Groot, 'Labirinteek: opstellen ove: Guido Gezelle, A.C.W. Staring, Jan G. Elburg, Lucebert, Willem Elsschot, Anthonie Donker, Herman Gorter, M. Nijhoff, Remco Campert, Cornelis Crul, Gerrit Achterberg' (1968)
• Frans Berkelmans, 'Martinus Nijhoff. Dichter van nù' (AO, 18-04-1969)
• 2 hoofdstukken in 'Het Nederlandse gedicht na 1880' van Martien J.G. de Jong (1969)
• Luk Wenseleers, 'De poëzie is niet meer van gisteren: Paul van Ostaijen, Martinus Nijhoff en het nieuw-realisme' (1972)
• 'In memoriam Nijhoff' in 'In den verleden tijd' (1975) en in 'Proza 1' (1983) van A. Roland Holst.
• 1 hoofdstuk: 'MartinusNijhoff ' (over 'Verzamelde gedichten') door H. van der Ent in 'Uitgelezen 2. Reakties op boeken' (1975)
• Francis Bulhof, 'Nijhoff, Van Ostaijen, "De stijl": modernism in the Netherlands and Belgium in the first quarter of the 20th century: six essays' (1976)
• 'Bzzlletin' bracht in maart 1976 een themanummer over Martinus Nijhoff uit.
• J. Kamphuis, 'Martinus Nijhoff. Dichter van een nieuwe Psalm 150' (1977)
• Willy Spillebeen, 'De geboorte van het stenen kindje: een schets van zijn dichterschap' (1977)
• 1 hoofdstuk: 'M. Nijhoff: vormen' in 'Ongewild archief' van J.C. Bloem (1977)
• 2 bladzijden over Martinus Nijhoff in 'Lezersmemorie. Vierentachtig auteurs met hun boeken bij Querido - gekiekt, belicht en in lijstjes gezet' (1977)
• Karel Meeuwesse, 'De jonge Nijhoff' en Victorine Hefting, 'Enkele herinneringen aan Martinus Nijhoff', in 'Bzzlletin 73' (februari 1980)
• 1 gedicht: 'De kloosterling' met een verklaring in 'Geloven in gedichten' van H. van der Ent (1980)
• Arend Jan Bolhuis, 'Over "De Wandelaar" van Martinus Nijhoff' (1980)
• 1 gedicht: 'Martinus Nijhoff (1894-1953)' in 'Waarom ik geen Neerlandistiek studeer. Schrijverssonnetten' van Jan Kal (1980)
• 1 gedicht: 'Nijhoff' in 'Achtergebleven gedichten' van Gerrit Achterberg (1980)
• Dirk Kroon (red.), 'Nooit zag ik Awater zo van nabij. Teksten omtrent Awater van Martinus Nijhoff' (1981)
• Een hoofdstuk: 'M. Nijhoff' in 'Vergeten en gebleven' van G.H. 's-Gravesande (1982)
• G.W.M. van de Zande, 'Schaduwlopen: een studie over Het uur U en Een idylle van Martinus Nijhoff' (1982)
• G.J. Vis, 'Vreemd pizzicato van verre guitaren: introductie tot De wandelaar (1916) van M. Nijhoff' (1982)
• Theo de Jong, 'Wat zag Nijhoff Vliegen?' in 'Bzzlletin 107' (juni 1983)
• P.H. Schrijvers, 'Over de dromer Martinus Nijhoff' in 'Literatuur' (januari/februari 1984)
• Pim Lukkenaar, 'Hoe ver voert innerlijke vaart. Awater en gros et en détail' in 'Bzzlletin 128' (september 1985)
• W.J. van den Akker, 'Een dichter schreit niet: aspecten van M. Nijhoffs versexterne poëtica' (2 delen) (1985)
• 1 gedicht: 'Begrafenis M. Nijhoff' door Ida Gergardt in 'Hij is reeds aan de overzijde. Necrologieën van schrijvers', samengesteld door Jeroen Brouwers (1986)
• W.J. van den Akker en G.J. Dorleijn, '"Gij moet maar ijverig doorwerken"; de jonge dichter M. Nijhoff en de tijdschriften' in 'Literatuur' (juli/augustus 1986)
• Dirk Kroon (samensteller), 'Dit meldt Het uur u: teksten omtrent Het uur u van Martinus Nijhoff' (1986)
• Hansmaarten Tromp, 'Toeschouwer uit een hoge toren: Martinus Nijhoff (1894-1953)' (bibliofiel, 115 ex.) (1986)
• George J. Vis, 'Tussen vloek en zegen : de poëzie van de jonge Nijhoff' (1987)
• 3 artikelen/hoofdstukken over M. Nijhoff in Cola Debrot, 'Verzameld werk 5. Over literatuur' (1987)
• Martinus Arnoud Bakker, '"Ik zag de nieuwe brug": een systematisch onderzoek naar het nieuwe van Nijhoffs Nieuwe Gedichten' (proefschrift) (1987)
• G.J. Dorleijn, 'Terug naar de auteur. Over de dichter M. Nijhoff' (1989)
• 1 gedicht: 'De tombe van M. Nijhoff' in 'Tomben' van Jan Kuijper (1989)
• 1 hoofdstuk: 'Nijhoff en de psalmen' in 'Verzameld Vertoog' van Guillamume van der Graft (1989)
• Guus Middag bespreekt het gedicht 'De moeder de vrouw' van M. Nijhoff in 'Ik ben een napraatpapegaai' (1990)
• E. Ibsch e.a., 'Modernisme in de literatuur : James Joyce, Italo Svevo, Marcel Proust, Martinus Nijhoff' (1991)
• J.C. Kannemeyer, 'Figuur en fluit: Martinus Nijhoff en D.J. Opperman se opvattinge oor die literêre kunswerk' (1992)
• W.J. van den Akker, 1 hoofdstuk: 'M. Nijhoff ontvangt Van Eycks kritiek op Vormen, De poëtica van Nijhoff' in 'Nederlandse literatuur, een geschiedenis' (1993)
• W.J. van den Akker, 1 hoofdstuk: '15 december 1931: E. du Perron en M. Nijhoff gaan op de vuist. Vorm of vent' in 'Nederlandse literatuur, een geschiedenis' (1993)
• 1 bespreking: 'M. Nijhoff - Het Uur U' in 'Panorama van de Nederlandse letterkunde. Beknopte besprekingen van 75 Nederlandse literaire werken' van C. Gerritsma (1993)
• 'Met Nijhoff voor ogen. Gedichten van Gerrit Achterberg, Cola Debrot, Anthonie Donker, Ida Gerhardt, Guillaume van der Graft, Jan Kal, Jan Kuijper, Gerrit Komrij, Adriaan Morriën (en) Ad Zuiderent' (bibliofiel, 100 ex.) (1994)
• Marja Pruis, 'De lieflijke hel van het Hollandse binnenhuisje. Leven en werk van A.H. Nijhoff' (1994)
• Wiljan van den Akker, 'Dichter in het grensgebied: over de poëzie van M. Nijhoff in de jaren dertig' (1994)
• 'Met Nijhoff voor ogen', samenstelling Han Foppe (bibliofiel, 100 ex.) (1994)
• Rita Bonte: ''Het pad waarlangs wij kwamen stortte dicht'. De Tweede Wereldoorlog in de poëzie van Martinus Nijhoff' in 'Literatuur' (maart/april 1995)
• 1 hoofdstuk: 'Het groot geheim' in 'Ik graaf jij graaft: aantekeningen over poëzie' van Wiel Kusters (1995)
• Een gedicht: 'Het lied der dwaze buien' (+ opdrachten) in 'Literatuur lezen in de tweede fase' van Ruud Kraaijeveld (1996)
• 'Nooit zag ik Awater zo van nabij, acht kunstenaars rond een groot artiest: een expositie in en rond het oude kerkje van Kortenhoef' (1997)
• I. van Erve, 'Martinus Nijhoff (1894-1952) - dichter' in 'Utrechtse biografieën 4: Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters' (1997)
• Thomas Vaessens, 'Circus Dubio & Schroom. Nijhoff, Van Ostaijen en de mentaliteit van het modernisme' (proefschrift) (1998)
• Marja Pruis, 'De Nijhoffs, of de gevolgen van een huwelijk' (1999)
• 1 hoofdstuk: 'We hebben de knie. Over het erflaterschap van Martiunus Nijhoff' in 'Vreemd pakhuis. Verspreide stukken' van Gerrit Komrij (2001)
• Huib G. van den Doel, 'Maar dat is tot daaraan toe: benaderingen van gedichtenuitleg, toegepast op Het uur U van Martinus Nijhoff' (2002)
• 1 hoofdstuk: ''Het vers dat in het zonlicht kan bestaan'- interpretatie en vergelijking van een viertal 'zondags'-gedichten: Nijhoff, Bloem, Gerhardt en Achterberg' in 'Het woord te vondeling. Een eeuw Nederlandse poëzie in zeventien portretten', van Anneke Reitsma (2002)
• Ton den Boon, 'Twee overzijden: allusies op het werk van Martinus Nijhoff' (750 ex.) (2005)
• G.W.M. van de Zande, 'De nachtegaal hervat zijn lied: een studie over Nieuwe gedichten van Martinus Nijhoff (1894-1953)' (2006)
• Een hoofdstuk: ''Sublieme momenten - M. Nijhoff' in 'Leegte, leegte die ademt. Het typografisch wit in de moderne poëzie' van Yra van Dijk (2006)
• Cornelis Bregman, 'De stem uit de oneindigheid: over de talige vormgeving van preken in het licht van poëzie en poëtica van Martinus Nijhoff' (proefschrift) (2007)
• Krijn de Jong bespreekt twee gedichten van Martinus Nijhoff in 'Gedicht gedacht. 58 gedichten met het hart gelezen' (2008)
• Niels Bokhove, 'Awaters spoor. Literaire omzwervingen door het Utrecht van Martinus Nijhoff' (2010)
• Het Utrechts dichtersgilde, 'Nijhoff variaties' (bibliofiel, 111 ex.) (2009)
• Johan Reijmerink, 'Er steeg licht op van beneden: vluchtige verschijningen in de poëzie van Martinus Nijhoff' (2011)
• 1 hoofdstuk: 'Zaltbommel' in 'Heimwee naar Nederland' van Martin Bril (2012)
• A.L. Snijders, 1 ZKV: 'Sinecure' in 'Brandnetels & verkeersborden' (2012) (Nijkerk)
• Gerrit Komrij becommentarieert 2 gedichten van M. Nijhoff in 'Tussen hemel en aarde' (2013)
• Martien E. Brinkman, 'Hun God of de mijne?: over de God van Gerrit Achterberg, Hendrik Marsman, Martinus Nijohff & Ida Gerhardt' (2014)
• Paul Claes bespreekt het gedicht 'De moeder de Vrouw' van Martinus Nijhoff in 'De sleutel: vijfentwintig gedichten van Noord en Zuid ontsloten' (2014)
• Ad Haans 'Martinus Nijhoff en 'Het uur U' (2014)
• Alle Pieron, 'Een glimlach lang: over vormen en dwaze bijen: een essay' (2014)
• 1 hoofdstuk 'Lees maar, er staat niet wat er staat. Martinus Nijhoff' in 'Handig literatuurboek voor mensen met meer verstand dan opleiding' van Willem Wilmink (2016)
• Jos van Heel, 'De moeder de vrouw: Een platvloerse beschouwing' (bibliofiel, 50 ex.) (2017)
• Gerard Visser, 'Gelatenheid in de kunst: Nijhoff, Braque, Kawabata - van gesloten naar open vormen' (2018)
• 1 zkv: 'Nijhoff' in 'Doelloos kijken' van A.L. Snijders (2019)
• Bart Slijper: 'Het kind en ik. De jeugd van Martinus Nijhoff' in 'De Parelduiker' (2019/4)
• Andreas Oosthoek, 'De moeder de vrouw: mythe en misverstand rond het beroemde gedicht van Martinus Nijhoff' (2019)
• 2 hoofdstukken: 'M. Nijhoff - Nieuwe gedichten' en 'M. Nijhoff - Het uur U' in 'De canon der kanonnen. 130 jaar Propria Cures in 100 boeken' van Lex Bijlsma, Lucas Ligtenberg en Bob Polak (2020)
• Bart Slijper, 'Elk woord ging ademhalen: het leven van de dichter Martinus Nijhoff' (2023)

Diversen

• In 1954 werd er in Nederland een postzegel van 2 cent met het portret van Martinus Nijhoff uitgegeven. In 1996 werd er een postzegel uitgegeven met daarop de Martinus Nijhoff-brug.
• Willem Pijper, 'The tempest = Storm' Shakespeare, vertaling M. Nijhoff (1948)
• Lex van Delden, 'Zingende soldaten: voor mannenkoor', tekst M. Nijhoff (1949)
• Het eerste nummer van 'Maatstaf' was een in memoriam-nummer voor Nijhoff.
• Gerard Kremer, 'Tweespraak, zangstem, toetsinstrument, d kl.t.', tekst Martinus Nijhoff (1964)
• Bulkboek 49 (1976) was aan Martinus Nijhoff gewijd en had als titel: 'Ik heb vannacht zoo'n veemden droom gehad'.
• 1 jeugdfoto in: 'Zoals ze waren.... Miesje Bouwman Jantje Wolkers en nog 179 zeldzame jeugdfoto's van beroemde (en beruchte) Nederlanders' (z.j.).
• Hans Dorrestijn zingt op zijn LP 'Bofkont' (1974) het gedicht 'Troubadour' van M. Nijhoff.
• Vrij Nederland hield in 1978 een onderzoek naar de boekenlijsten op middelbare scholen. Nijhoff stond bij de meestgenoemde schrijvers op nummer 27.
• Lucebert maakte in 1983 in het Letterkundig Museum een grote wandschildering, waarin hij 36 literaire citaten verwerkte. Van Nijhoff is hier terug te vinden 'Geen dood uit wanhoop of uit gril: / Ik sterf omdat ik sterven wil'.
• De NCRV zond zond op tweede kerstdag 1983 een portret van Nijhoff uit.
• 'Het uur U' werd in 1986 door C.J. Aarts en N. van der Meulen in hun boek 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar' uitgeroepen tot het beste boek van 1942.
• 1 gedicht: 'De moeder de vrouw' + een parodie daarop 'Het water en de stank' door Gerrit Komrij in 'Pas op, de dichter lacht. 800 jaar spel, spot en humor in Nederlandse verzen', samengesteld door Piet Barneveld, Jan Heerze en Jan de Zanger (1987)
• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Nieuwe gedichten' stond op het lijstje van Kees Fens op nr. 10.
• Een bijdrage van Faan Nijhoff (zoon van M. Nijhoff) in 'Vader en moeder. Jeugdherinneringen van...', redactie Michel van der Plas (1987)
• Op de boekenbon van vijftig gulden stond een portret en een tekstfragment van Martinus Nijhoff. Ook is Martinus Nijhoff ooit op een postzegel afgebeeld.
• Carry van Bruggen, 'Het huisje aan de sloot', met een recensie van M. Nijhoff (1994)
• 6 parodieën op werk van Martinus Nijhoff in 'Ik ben geboren in Apeldoorn. Groot parodieënboek' (samenstelling Rody Chamuleau en J.A. Dautzenberg) (1994)
• Met Nijhoff voor ogen (Gedichten van Gerrit Achterberg, Cola Debrot, Anthonie Donker, Ida Gerhardt, Guillaume van der Graft, Jan Kal, Jan Kuijper, Gerrit Komrij, Adriaan Morriën (en) Ad Zuiderent) (bibliofiel, 100 ex.) (1994)
• Getekend Ton Frenken (bij tekstfragmenten van Martinus Nijhoff e.a., bibliofiel, 30 ex.) (1996)
• 1 gedicht: 'Het water de stank' (een variatie op Nijhoffs gedicht 'De moeder de vrouw') in 'Onherstelbaar verbeterd' van Gerrit Komrij (1997)
• Het Tom Kwakernaat Ensemble zette poëzie van Nijhoff op muziek (2002)
• Wanda Reumer draagt het gedicht 'Het kind en ik' van Martinus Nijhoff voor op haar cd-rom 'In het voorbij gaan' (2004)
• Het Letterkundig museum publiceerde begin 2007 een top 100 van grootste dode schrijvers. Ook Martinus Nijhoff was in dit 'Pantheon' opgenomen. Eind 2008 zal het museum met een permanente expositie aandacht aan deze schrijvers besteden.
• De Stichting Literaire Activiteiten Utrecht presenteerde in maart 2008 de Utrechtse Literaire Canon. Martinus Nijhoff stond op plaats 3.
• In de tuin van Sint Bernardus in het centrum Bredevoort is onder de titel 'Beeld & Poëzie' in 2008 een literaire wandeling uitgezet. Fotografen hebben zich laten inspireren door gedichten en in de fraaie tuin hangen de foto's boven de gedichten. Van Martinus Nijhoff zijn er de gedichten 'De danser' en 'De verbrandende lampion' verbeeld.
• 1 gedicht van M. Nijhoff: 'Impasse' + twee hedendaagse versies daarvan: 'Impasse' + 'Onder het tuimelraam door K. Michel in 'Nu u!' (2009)
• Een portret (olieverf op doek) van Martinus Nijhoff door Toon Kelder, gemaakt in 1924 én een portret (olieverf op doek) van Martinus Nijhoff door Joop Sjollema (z.j.) in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Literaire prijzen

• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1925 voor 'Vormen'
• Constantijn Huygens-prijs 1953 (postuum)

Martinus Nijhoff was lid van de jury voor

• Haagsche Post-prijs 1923
• Prijs voor Meesterschap 1925, 1934
• C.W. van der Hoogt-prijs 1925 t/m 1937
• D.A. Thieme-prijs 1926, 1938
• Prijs van Amsterdam 1927
• Meiprijs 1932, 1934
• Dr. Wijnaendts Francken-prijs 1941
• Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1942 t/m 1949
• Constantijn Huygens-prijs 1947 t/m 1941
• Jan Campert-prijs 1948 t/m 1951
• Vijverberg-prijs 1948 t/m 1951
• P.C. Hooft-prijs 1949
• Essayprijs van de gemeente Amsterdam 1949
• Bijzondere prijs van de Jan Campert-stichting 1951, 1952
• Extra prijs van de Jan Campert-stichting 1952

Uit waardering voor zijn vertaalwerk, kreeg de jaarlijkse Nederlandse vertaalprijs de naam 'Martinus Nijhoffprijs'.

Werk van Martinus Nijhoff geciteerd in overlijdensberichten:

Volkskrant, 20-02-1990

NRC Handelsblad, 02-08-1991

Volkskrant, 11-06-1994

Volkskrant, 10-08-1996

Opmerkingen

• Martinus Nijhoff komt uit een familie van uitgevers, boekhandelaren en bibliografen.
• De moeder van Martinus Nijhoff was heilsoldate. In zijn tweede bundel 'Vormen' (met jeugdherinneringen) is zij de centrale figuur.
• Nijhoff kreeg in 1910 pianoles van Franz Leyé. De muziek werd belangrijk voor hem.
• Martinus Nijhoff volgde het gymnasium 'Haganum' aan de Laan van Meerdervoort. Vervolgens studeerde hij rechten in Amsterdam. In 1915 haalde hij de meestertitel. Op latere leeftijd studeerde hij ook nog Nederlands in Utrecht (1932-1937). Tijdens deze studie woonde hij o.a. in Utrecht (Potterstraat 10bisIII en Janskerkhof 18) en in De Bilt. In 1933 was hij een jaar leraar in Arnhem.
• Nijhoff debuteerde in 1916 met 'De wandelaar'.
• In 1916 trouwde Martinus Nijhoff met Antoinette Hendrika Wind. Al snel werd hun zoon Stefan (Faan) geboren.
• Na zo'n drie jaar verliet ze Nijhoff (samen met Faan) en zwierf een aantal jaren door en woonde in Italië (In Florence had ze zeven jaar een pension), Parijs (tien jaar) en Engeland. Zij schreef een klein aantal opmerkelijke romans. In 1950 scheidden ze. Martinus had al eerder op een scheiding aangedrongen, maar zij wilde dat niet.
• Nijhoff had enkele vriendinnen, waarvan vooral Georgette Hagendoorn (actrice) een rol in zijn leven speelde. Toen zij van haar man scheidde, zette hij ook zijn scheiding door. Zij trouwden kort voor het overlijden van Martinus Nijhoff.
• In 1940 werd hij gemobiliseerd als reserve-kapitein. Hij vocht bij Oosterbeek en raakte daar gewond. Hij dook onder en bleef tot 1945 in Den Haag ondergedoken.
• 'Het uur U' (1942) wordt gezien als zijn bekendste werk.
• Na de Tweede Wereldoorlog was Nijhoff adviseur bij het Ministerie voor Onderwijs, Kunst en Wetenschappen.
• Martinus Nijhoff maakte na de Tweede Wereldoorlog deel uit van de 'Eereraad voor de Letterkunde'.
• Martinus Nijhoff had zitting in de Belgisch-Nederlandse Spellingscommissie.
• Een terugkerend thema bij Nijhoff is het terugverlangen naar de jeugd en de liefde van zijn moeder, andere thema's: eenzaamheid, doodsverlangen, soldaten en religie.
• Martinus Nijhoff geldt als één van de belangrijkste vernieuwers van de moderne poëzie.
• Zijn poëzie kenmerkt zich door een grondige doordachtheid en een geraffineerd vormbewustzijn.
• Martinus Nijhoff overleed aan angina pectoris.
• Martinus Nijhoff ligt begraven op begraafplaats Westduin, Ockkenburghstraat in Loosduinen. Op zijn graf (grafnummer A1-4-2) stond (op zijn eigen verzoek) 'het bronzen jongetje met de vis' dat eerder in zijn tuin stond. Met Nijhoff zijn begraven het bijbeltje van zijn moeder en het gouden potloodje dat hij altijd bij zich had. Het beeldje is al lang geleden gestolen. Er staat nu een ander grafmonument
• In 2007 speelde er een rechtszaak. Inzet was het overdragen van de grafrechten aan de stichting Altvoorde. De stichting wil op zoek naar sponsors voor een grafmonument. Net voor de rechtszaak gaf de gemeente toestemming om de rechten over te dragen.

Anderen over M. Nijhoff

• Volkomen Nederlands van geaardheid en woordkeuze is M. Nijhoff, wiens figuur de tweede periode der eigenlijke gezegde moderne poëzie inluidde. nog juis kwam hij op tijd om in De Beweging van Albert Verwey te publiceren, aan de andere kant vormde hij een voorbeeld voor de jogeren, die in de groep Marsman, slauerhoff, Hendrik de Vries e.a., na de verdorring van omstreeks 1910, rondom het jaar 1918 weer nieuw leven schonken aan de dichtkunst. (C.J. Kelk, Wie is die auteur.... blz. 102)
• Nijhoff: een beminnelijk, eenvoudig, maar niet zeer groot dichter waarvan enkele verzen zullen blijven. (Hans Warren, Geheim dagboek 1952-1953, blz. 162, 29-07-1953)
• Martinus Nijhoff
  Wat bleef er in de leegte nog bewaard?
  Vroeg winterlicht: het knappen van de haard:
  Binnen - een tafel, een retort, een kruisbeeld;
  buiten - heldere heidenen te paard.
  (A. Roland Holst, In gevaar, blz. 82)
• Zijn poëzie wordt gekenmerkt door een grondige doordachtheid, een geraffineerd vormbewustzijn en een veelzijdig scala van moderne levensgevoelens. (Gerd de Ley, Standaard modern citatenboek, blz. 809)
• Als onze taal, waaruit hij, alchemisch, zijn taal puurde, een wereldtaal was, zouden niet weinige van zijn korte gedichten en bovendien langere als 'Het veer', 'Awater' en 'Het uur U' wereldberoemd zijn. (A. Roland Holst (1953), geciteerd in 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar')
• De gedichten van Nijhoff wekken de indruk van natuurlijkheid, alsof zij gegroeid zijn zoals bloemen en planten opschieten in de lente, en men heeft daarom dan ook de gevolgtrekking gemaakt, dat zij met de vlotheid van de virtuositeit de dichter uit de pen zouden zijn gevloeid. Niets is minder waar! Ik geloof, dat het merendeel zijner gedichten hem veel 'sweat and tears' hebben gekost. (Cola Debrot, Verzameld werk 5, blz. 171)
• En van Holst herinner ik mij een appreciatie, minder huiselijk, magischer; een nieuw gedicht van Nijhoff, zo drukte hij zich uit, betekent niet zomaar de publikatie van meer of minder fraaie versregels, maar het ontdekken van een nieuw element in de Nederlandse taal, zoals de astronoom een nieuwe ster en de scheikundige een nieuw atoom op het spoor komen. (Cola Debrot, Verzameld werk 5, blz. 36/37)
• Wat is het geheim van de "meest verkochte:" grote dichter van het Nederlands taalgebied? Wellicht alleen maar dit, dat hij niet op de eerste plaats een "zoon van zijn tijd" was, maar dat zijn werk zoveel tijdloze elementen heeft dat het blijft aanspreken. (Andreas Oosthoek, Bulkboek 49, blz. 1)
• Op u denk ik het allermeest te lijken,
  Martinus, die mij aantrok met de geur
  van tuinfeesten, waarin ik iets bespeur
  van dingen waar een mens aan kan bezwijken.
  (Jan Kal, Martinus Nijhoff (fragm.), in: Het schrijvershuis, bz. 21)
• Dat er maar een vaag besef is wat psalmen zijn, blijkt ook uit het feit dat altoos klakkeloos een van de mooiste gedichten uit onze taal 'De moeder de vrouw', wordt geciteerd om artikelen over de schoonheid van het psalmzingen te beklemtonen. ('En wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren/ O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder voer/ Prijs God, zong zij, Zijn hand zal u bewaren.') Ook W. Kloppenburg zegt, nadat hij het sonnet van Nijhoff geciteerd heeft, in zijn artikel 'Psalmlied en volkslied' in Psalmzingen in de Nederlanden onder redactie van J. de Bruijn en W. Heijting: 'Het is misschien een al te zeer voor de hand liggend begin, dit overbekende gedicht van Martinus Nijhoff. Maar als het gaat over "Psalmzingen in de Nederlanden" dan kun je er eigenlijk niet omheen. De essentie van de psalm als geloofslied is in Nijhoffs sonnet op onnavolgbare wijze smengevat. Er klinkt iets in door van de manier waarop vele generaties van gelovigen met de berijmde psalmen hebben geleefd en vaak met een psalm op de lippen zijn gestorven.' Prachtig, mijnheer Kloppenburg, maar de vraag is toch: 'Zingt die vrouw daar wel een psalm?' Want zo ja, in welk psalmvers is dan die regel 'Prijs God, Zijn hand zal u bewaren', te vinden? Ik ben die regel nog nooit tegengekomen, ofschoon er in de psalmverzen handenvol verwijzingen zijn naar de hand Gods. Bovendien: de moeder van Nijhoff was bij het Leger des Heils, en soldaten van die armee zinge nooit psalmen, die zingen 'geestelijke liederen op frivole huppelwijsjes' zoals mijn vader altijd zei. Dus hoe zou die vrouw, daar aan dek, als zij echt een psalm had gezongen, Nijhoff aan zijn moeder hebben kunnen doen denken. Nee, die vrouw zong een gezang, en Nijhoff vergiste zich, omdat ook hij maar een vaag besef had van het verschil tussen psalmen en gezangen. (Maarten 't Hart, Juicht elk om strijd met blijde galmen, Een havik onder Delft, blz. 58/59)
• Andreas kwam Brieven aan mijn vrouw brengen, de door hem bezorgde bundel met correspondentie van M. Nijhoff. Dat was een kleinzielige, ongelooflijk egoïstische en slappe man. Je snapt niet hoe hij een paar redelijke gedichten heeft kunnen schrijven, al is alles nogal duf. Aardappelachtig als z'n kop. (Hans Warren, Geheim dagboek 1996-1998, blz, 47, 27-04-1996)
• Woonde een aantal jaren in Utrecht en schreef hier het lange gedicht Awater – dat de vorm heeft van een wandeling door de Utrechtse binnenstad. Hij schreef het grotendeels op het terras van het vermaarde Café Flora – schuin tegenover de ingang van de Schouwburg. Was hier bevriend met onder andere Cola Debrot (nummer 42), Jan Engelman (nummer 41) en schilder Pyke Koch. Kwam ook daarna nog geregeld terug in Utrecht vanwege zijn relatie met Josine van Dam van Isselt, lerares Klassieke talen aan het Stedelijk Gymnasium. (Omschrijving Nijhoff in Utrechts Literaire Canon)

Mijn favoriete citaat

Ik droeg nog kleine kleren, en ik lag
lang-uit met moeder in de warme hei,
de wolken schoven boven ons voorbij
en moeder vroeg wat 'k in de wolken zag.
(Martinus Nijhoff, De wolken (fragm.))

Bronnen o.a.

• P. van Renssen, Nieuwe Nederlandsche lyriek (1927)
• Singel 262. Tweeëntwintig biografieën (1950)
• P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
• Gedichten lezen (1959)
• Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
• Bulkboek 49
• Lexicon van de moderne Nederlandse Literatuur (1978)
• Querido's letterkundige reisgids (1983)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Hun laatste rustplaats (1985)
• Willem Wilmink, Wilminks keus II (1993)
• HP/De Tijd (05-02-1999)
• Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (juni 2023)