Pieter Terpstra
Profiel
Achternaam: Terpstra
Voornaam: Pieter / Piter
Geboren: 29-12-1919
Te: Leeuwarden
Overleden: 26-01-2006
Te: Leeuwarden
Pseudoniem(en): Peter Terpstra gebruikte de pseudoniemen Peter Torenvliet en Piet Grilk.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Pieter Terpstra |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
Fries:
- It geheim fan Osinga-state (1947)
- De trein fan healwei achten: detektiveforhael (1947)
- Fjouwer minsken yn stêd (1956)
- De kimen lizze to fier (1958)
- Soldaten en muzikanten (1959)
- De wrâld is der op tsjin (1967)
- De dei is forroun (1972)
- Dokter Halbertsma (1973)
- 80.000 yn in stêd (1975)
- Licht aan de horizon (1981)
- Mjitter fan ús jierren. Histoaryske roman oer Gydbert Japiks (1989)
- Bewarje myn namme: histoaryske roman oer Gysbert Japiks (1993)
- Wolken en stjerren: roman oer Eise Eisinga (1994)
- Boalsert (120 ex.) (1995)
- Earste snie: roman oer in eilân (1997)
- In flechteling (1999)
- Kom oer it wetter (2000)
- Gysbert Japiks trilogy (Mjitter fan ús jierren/Bewarje myn namme/De dei is ferrûn) (2003)
- Piter Terpstra, Skriuwer (autobiografie) (2007)
Nederlands:
- 't Raadhuismysterie van Markendaal (1951)
- De dagen onzer jaren (1952)
- De kleine residentie (1953)
- Wij zoeken een haven (1953)
- Polderkinderen in de herfst (1954)
- De einder is te ver (1956)
- Vier mensen in een stad (1957)
- Polderkinderen in de zomer (1957)
- Polderkinderen in de winter (1958)
- Polderkinderen in de lente (1960)
- De tweede zaak dokter O. (1961)
- De droom (1963)
- Heimwee naar het eiland (1971)
- Dokter Halbertsma (1973)
- De dochter van dokter Halbertsma (1974)
- Staphorster spionnetjes: een avontuur van rechercheur Eelco Drenth (1975)
- De man in het zwarte water: een avontuur van rechercheur Eelco Drenth (1975)
- De jonge dokter Halbertsma (1975)
- Storm over Fostaland (1975)
- Licht aan de horizon (1976)
- De vogels willen zingen (1976)
- Een stad aan het water (1978)
- Wij leven van de wind (1980)
- De dag is voorbij (1981)
- Een ster in de morgen (1981)
- Schokland trilogie (De kleine residentie/Heimwee naar het eiland/De heer van het eiland) (1983)
- De vreemde schilder (1985)
- De aarde zal bestaan (1987)
- Zo wijd als de wind (Een stad aan het water/Wij leven van de wind/Een ster in de morgen) (1988)
- Met hoop in kijn hart (1996)
- De duikhoek (1947)
- Burgemeester Joachim: (een avontuur van rechercheur Argus) (1948)
- De kinderen van de lichtwachter (1948)
- Burgemeester Joachim: (een avontuur van rechercheur Argus) (1951)
- Storm op het IJsselmeer (1952)
- Het bedreigde eiland (1992)
Havank/Terpstra:
- Menuet te middernacht (voltooid door Terpstra) (1964)
- De Erven Mateor (voltooid door Terpstra) (1965)
- Mysterie op Mallorca (voltooid door Terpstra) (1966)
- Schaduw achter tralies (1967)
- Schaduw aan de Donau (1968)
- Zes schaduwen in de sneeuw (1969)
- Schaduw's bedevaart (1969)
- Grüss Gott, Schaduw (1969)
- De Schaduw en de Duitse dame (1970)
- Schaduw op de heide (1970)
- De Schaduw en de maagd (1971)
- Schaduw's gesloten boek (1971)
- Schaduw's medelijden (1972)
- Schaduw op het kerkhof (1972)
- De schaduw en de zwarte hond (1973)
- Schaduw-kwartet (1973)
- Hotel de Schaduw (1974)
- Schaduw's scheve schaats (1974)
- De Schaduw en Jan van Beieren (1975)
- Kameraad schaduw (1975)
- De Schaduw en zijn schoonmoer (1979)
- Schots en Schaduw (1981)
- Schaduws goudmijn (1984)
- De Schaduw en het moordjaar (1985)
Brieven
- Piter Terpstra en Anne Wadman, 'Dou sjochst it oars as ikke': in briefwiksel ut 1944-'45 (1989)
Hoorspelen
- Ik weet waar gij woont (3 delen) (NCRV, 1956)
- Menuet te middernacht (Havank/Terpstra) (4 delen) (NCRV, 1973)
- Zes schaduwen in de sneeuw (Havank/Terpstra) (4 delen) (NCRV, 1980)
- Pieter Jelles, een leven voor de beweging (VARA, 1985)
- Mevrouw Troelstra (TROS, 1995)
- Deurwaarders delirium: een hoorspel, geschreven door Havank; bewerking van Pieter Terpstra (cd) (2010)
Theater
- Een vriend van de waarheid (libretto, scenario) (1975/1976)
- De triljende ierde (libretto, scenario) (1983/1984)
Overig non-fictie
- De Noord-Oostpolder: wording en beteekenis (1941)
- Edelstenen (1949)
- De zonnewijzer (1953)
- 't Einde van het eiland Marken (AO 679) (1957)
- Vijfentwintig jaar Afsluitdijk, 1932-1957 (1957)
- Berlijn twistappel (AO-boekje 752) (13-03-1959)
- Friesland (met foto's van Ed. van Wijk) (1963)
- Als eb en vloed: 150 jaar Onderlinge Verzekering Maatschappij "Oost- & Westdongeradeel en Dokkum", 17 december 1965 (met J. Bruinsma) (1965)
- De Lauwerszee is dicht (met C. van der Burgt) (1969)
- Hoogst merkwaardig: alles over Havank (1974)
- De Wadden : wisselende schoonheid (1976)
- Honderd jaar Friese landbouw: de zeventiger jaren van de 19e eeuw tot die van de 20e eeuw (1977)
- In het spoor van de pioniers: 35 jaar Noordoostpolder (eindredactie) (1977)
- Kijk op Friesland (met anderen) (1977)
- Bekijk het Noorden eens anders (met anderen) (1978)
- Opkomst en strijd van de arbeidersbeweging in Friesland (1978)
- Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland (1979)
- Lelystad compleet anders (1979)
- De 11 steden uit de lucht (1980)
- Paarden (1980)
- Lelystad Compleet Anders (1980)
- 50 jaar Wieringermeer (1980)
- Friesland in oude ansichtkaarten (1981)
- Drenthe: historie en volksverhalen, bos en hei, oude en nieuwe cultuur (1982)
- 50 jaar IJsselmeer: afsluiting van de Zuiderzee en de gevolgen daarvan (1982)
- Maria de Heilige Maagd: leven, verschijningen, legenden, mirakelen (1983)
- Friesland en het water (1985)
- Pieter Jelles Troelstra: het leven van een strijder (1985)
- Tjerk Vermaning: een leven tussen stenen (1986)
- Havenplaats Lemmer (1990)
- Uit het album van Lemsterland (1992)
- Uit het album van de Noordoostpolder (1992)
- De Friese renaissancedichter (mt K. Huisman) (1992)
- Uit het album van de Zuidwesthoek (1993)
- Bouwen aan zorg : geschiedenis van het Antonius Ziekenhuis 1903-1994 (1994)
- Verloren land: een herinneringswerk aan Schokland (2004)
- Herinneringen aan Havank: artikelen 1964-1975 (bezorgd door C.J. Aarts) (500 ex.) (2005)
- In het spoor van de Schaduw. Artikelen 1965-1992 (bezorgd
door C.J. Aarts) (2006)
Vertalingen/bewerkingen
- Uit Friesland's volksleven: een keuze uit het werk van Waling Dijkstra (bewerkt door Sigrid Terpstra; inleiding en teksten foto's Pieter Terpstra) (1984)
- P.J. Meertens en Anne de Vries, De Nederlandse volkskarakters (1987)
- Blaeu, De grote atlas van Europa (1995)
- William Dinner en William Morum, Edwina Black Silger (1995)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Pieter Terpstra was verbonden aan een landelijk dagblad te Rotterdam.
- Pieter Terpsta schreef voor het 'Nieuwsblad van het Noorden' en voor de 'Leeuwarder Courant'.
- Pieter Terpstra publiceerde in 'De Tsjere', 'Trotwaer, 'Onze Taal'.
Diversen
- 'Storm over Fostaland' verscheen in 1983 als Grote letterboek.
- 'De vogels willen zingen' verscheen in 1985 als Grote letterboek.
- 'Wij leven van de wind' verscheen in 1985 als Grote letterboek.
- 'Een ster in de morgen' verscheen in 1985 als Grote letterboek'.
- 'De vreemde schilder' verscheen in 1987 als Grote letterboek.
- 'De aarde zal bestaan' verscheen in 1988 als Grote letterboek.
- 'Dokter Halbertsma' verscheen in 1989 als Grote letterboek.
- 'De jonge dokter Halbertsma' verscheen in 1989 als Grote letterboek.
- De dochter van dokter Halbertsma' verscheen in 1989 als Grote letterboek
- Het Frysk Letterkundig Museum en Dokumintaesjesintrum organiseerde in 1989/1990 de tentoonstelling "Twa Jiergenoaten" over Piter Terpstra en Anne Wadman.
- 'Licht aan de horizon' verscheen in 1990 als Grote letterboek.
- 'De dokter van het eiland' verscheen in 1992 als Grote letterboek.
- 'De heer van het eiland' verscheen in 1992 als Grote letterboek.
- 'Met hoop in mijn hart' verscheen in 1997 als Grote letterboek.
- 'De einder iste ver' verscheen in 1998 als Grote letterboek.
- 'Vier mensen in een stad' verscheen in 1999 als Grote letterboek.
- 'In flechteling' verscheen in 2004 als Grote letterboek.
- 'Kom oer it wetter' verscheen in 2004 ls Grote letterboek.
- 'Earste snie: roman oer in eilân' verscheen in 2004 ls Grote letterboek.
- Peter H. de Dreu'(bijeengebracht door), 'Dartele doordenkers van Havank: uit het oeuvre van Havank en Terpstra' (500 ex.) (2007)
- 1 hoofdstuk 'Op zoek naar een Friese kruidkoek' in 'Boekenjacht. Verhalen uit de boekenwereld' van Cornelis Jan Aarts (2020)
- Het door Terpstra bedachte motto "Sjoch dizze stêd; sjoch wat der rûnom bart - It âlde spegelet him yn wat de takomst hat" ("Zie deze stad; kijk wat er rondom gebeurt - Het oude reflecteert op wat de toekomst in petto heeft"), staat als onderschrift op al het briefpapier en op de website van de gemeente Leeuwarden.
Literaire prijzen
- Rely Jorritsma-priisfraach 1955 voor 'Beatrix'
- Rely Jorritsma-priisfraach 1957 voor 'De stien'
- Rely Jorritsma-priisfraach 1960 voor It forhael'
- Piter Jelles-priis 1988voor zijn gehele oeuvre
- Romanpriisfraach KFFB 1998 voor 'In flechteling'
Opmerkingen
- Pieter Terpstra werd vooral bekend toen hij na de dood van Havank de Schaduw-serie voortzette.
- Hij schreef ook romans in het Fries.
- Hij maakte veel reizen door Europa, vooral door het Oostblok tijdens de Koude Oorlog en schreef daar reisreportages over.
- Zijn roman 'Soldaten en muzikanten' beschrijft het leven van Jacob de Rook. Jacob de Rook was columnist en tijdens de Tweede Wereldoorlog één van de eerste slachtoffers van de Duitsers.
- Pieter Terpstra woonde in Lemmer.
- Pieter Terpstra werd begraven op het oude dorpskerkhof van Huizum.
Anderen over Pieter Terpstra
- Schreef spannende verhalen voor de jeugd en veredelende volksromans, waarin zijn protestantse levenbeschouwing vaak tot uiting komt. (Lectuur repertorium, 1954, 2443)
- Spijts alle krampachtige pogingen om met reeksen uitroepen en korte zinnetjes van één, twee, drie woorden de spanning van een drama te suggereren, blijft de zin van al dit hevige gebeuren en ten slotte van dit hele Vlielandse verhaal te ver om enige aandoening te wekken, ja verder dan de einder. (Joh. v. H. over 'De einder is ver', Ontmoeting, 1956/1957)
- Mei syn roman Fjouwer minsken yn in stêd hat Piter Terpstra sjen litten dat er by steat wie in boek to skriuwen dat men alteast net ûnderbringe koe by it soarte fan tweintich yn in snies. Wy binne yn Fryslân mei dizze dingen net bidoarn en as der dan wer in boek fan dizze skriuwer forskynt, is men binijd. Hy hat forwachtings oproppen. (Fedde Schurer, De Tsjerne, 1959)
- Werkte sinds 1937 als zelfstandig journalist, later als schrijver van Friese en Nederlandse historische romans, toneelstukken, kinderboeken en detectives (Schaduw/Havank-reeks). Schreef over het bedrijfsleven, de Friese landbouw, sociaaleconomische onderwerpen, biografisch werk en diverse boeken over land en volk van Noord-Nederland. (website 'Flevolands geheugen')
- Terpstra publiceerde verder een vie romancée over de Franeker wolkammer en planetariumbouwer Eise Eisinga, getiteld Wolken en stjerren (1994). Terpstra beschrijft daarin ruim twintig jaar uit Eisinga's leven. Dat zijn niet alleen de jaren waarin Eisinga zijn planetariumproject realiseert, maar ook die waarin hij, eigenlijk omdat iemand anders zijn handtekening vervalste, onschuldig verbanning en gevangenschap moest doormaken. Wolken en stjerren is een verdienstelijk boek. Zo krijgen we een goed beeld van de problemen waaraan Eisinga tijdens de bouw van zijn planetarium het hoofd moest bieden. (Zolang de wind van de wolken waait. Geschiedenis van de Friese literatuur, blz. 245)
- Terpstra was een echte Fries, betrokken bij de Friese Beweging, protestant maar toch een man van de wereld, politiek en maatschappelijk bevlogen, zuinig, schrijfgraag, ijverig, reislustig, en een liefhebber van jenever. (Cornelis Jan Aarts, Boekenjacht. Verhalen uit de boekenwereld, blz. 36)
(AO 752: Berlijn twistappel, 13-03-1959, blz. 16)
Mijn favoriete citaat
Het water van het wad werd razend opgestuwd
en kolkte over de aanlegsteigers van de veerboten,
het vrat aan de lage dijkjes van de landaanwinning aan de kust,
het kookte en spoot huizehoog in de zeegaten tussen de waddeneilanden.
(Pieter Terpstra, Storm over Fostaland, blz. 5)
Bronnen o.a.
- Lectuur repertorium (1954)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2024)
